"Ήρθα να κάμω το χαμάλη του Γκρέκο"

19 Ιαν 2014, 12:12

Πάνε χρόνια που η Ελλάδα δεν επενδύει την εθνική προβολή στην έβδομη Τέχνη της. Ο "Ζορμπάς" του Καζαντζάκη και η Άνναμπελ με τα "μύγδαλα" κάποτε μιλούσαν για τον τόπο μας καλύτερα από χίλιες διαφημιστικές μπροσούρες. Μετά ... επενδύσαμε στις παγκοσμιοποιημένες μεθόδους και στην Ολυμπιάδα.
Ενδιάμεσα όμως -γιατί πολλά γίνονται μα δεν φαίνονται- άνθρωποι που βλέπουν πέρα από τη μύτη τους προσέγγισαν σε ανύποπτο χρόνο το Γιάννη Σμαραγδή. Οι πιο εύρωστες επιχειρήσεις της Κρήτης πίσω τους. Και του ζήτησαν να φτιάξει μία ταινία για τον Γκρέκο που θα τη χρηματοδοτούσαν. Μνημείο της καλώς εννοούμενης διαφήμισης του τόπου διεθνώς.
Την πάλευε τούτη την ιδέα επτά χρόνια (!!!) ο Σμαραγδής. Γύρισε τον κόσμο και έψαχνε παραγωγούς, ηθοποιούς, στοιχεία, χνάρια του Γκρέκο.
Λίγο πριν ξεκινήσει τα γυρίσματά του για την ταινία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (που χθες το Τολέδο τον θυμήθηκε πανηγυρικά) ο σκηνοθέτης ήρθε στην Κρήτη κι οργάνωσε οντισιόν για τους κομπάρσους του έργου του.

Η εκδίωξη των εμπόρων από το ναό, έργο του Γκρέκο

" Ο Γκρέκο είναι μία μορφή που υπερασπίστηκε την Ελλάδα σε μία κρίσιμή της στιγμή, έλεγε ο σκηνοθέτης. Και κυρίως υπερασπίστηκε την Κρήτη, που υποταγμένη καθώς ήταν τότε και σκλαβωμένη, ο Γκρέκο την άφησε και πήγε στο κέντρο των κατακτητών και τους .... κατάκτησε. Αυτό θεωρώ ότι δεν είναι τελείως άσχετο με αυτό που συμβαίνει στους καιρούς μας, όπου πολλοί και με πολλούς τρόπους επιδιώκουν να μας κατακτήσουν και πρέπει και ‘μείς με την σειρά μας να βρούμε τρόπους να τους κατακτήσουμε". Λόγια και θεωρήσεις διαχρονικές που ισχύουν πιότερο από ποτέ στις μέρες μας.
Κι ο Σμαραγδής δεν το είπε μόνο. Το έκανε κιόλας. Κατέκτησε αίθουσες, κριτικές, κοινό, τόπους κι ανθρώπους με τον Γκρέκο του.

Το περιστατικό που θα μοιραστώ μαζί σας είναι αυθεντικό. Στην έναρξη εκείνης της οντισιόν έγινε χαλασμός. Όλοι ήθελαν να 'ναι εκεί. Όχι τα συνήθη "ψώνια" ή οι επαγγελματίες κομπάρσοι. Όχι αυτοί. Έβλεπες κάτι γερόντια με την κρητική φορεσιά και τα στιβάνια τους στη σκάλα να περιμένουν υπομονετικά. Το κρητικό κρουσάτο μαντήλι στο κεφάλι και τη μαγκούρα στο χέρι. Με μία σοφία κι ένα ένστικτο που τους έλεγε πως κάτι -επιτέλους- σπουδαίο για την Κρήτη συμβαίνει και πρέπει να δώσουν το παρών.
- Τι ήρθες να κάνεις εδώ παππού? ρώτησα έναν τέτοιο τύπο.
- Το χαμάλη του Γκρέκο ήρθα να κάμω. Ό,τι να' ναι. Από τον τόπο μου είναι. Να τονε τιμήσω ήρθα.

Χθες το Τολέδο κήρυξε επίσημα το έτος Γκρέκο για όλο τον πλανήτη. Συμπληρώνονται τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, που γεννήθηκε και αντρώθηκε στην Κρήτη. Οι εκδηλώσεις το επόμενο διάστημα θα δείξουν πως ο Γκρέκο πέρασε από τον τόπο μας κι είχε λόγο που υπέγραφε ως "Δομήνικος ο Κρης". Χθες όμως η Κρήτη κι η Ελλάδα γενικότερα, ήταν κραυγαλέα απούσα από τη μεγάλη γιορτή. Κι αυτό έχει ένα παράπονο ... Όσο υπάρχουν κρητικοί που πρόθυμα θα ‘καναν και τους «χαμάληδες» για τον Γκρέκο, η Πολιτεία και οι ιθύνοντες οφείλουν να αφουγκράζονται αυτή τη δίψα.
M.K.