Η υποδοχή της Κρήτης από το λαό της Αθήνας και του Πειραιά

Μια ιστορική φωτογραφία στις 13 Μαΐου 1912, που σηματοδότησε τη λαϊκή θέληση για την ένωση

Του Αλέκου Ανδρικάκη
Η φωτογραφία δεν έχει την ποιότητα που απαιτείται, αλλά η ιστορική της αξία είναι μοναδική και για το λόγο αυτό τη δημοσιεύουμε. Ανάμεσα στο πλήθος που ποζάρει, στις 13 Μαΐου 1912, είναι περισσότεροι από 40 βουλευτές της αυτόνομης ακόμη Κρήτης. Συνοδεύονται από προέδρους μεγάλων συντεχνιών της Αθήνας και του Πειραιά. Η φωτογράφιση είχε το συμβολισμό της. Οι Κρήτες πληρεξούσιοι είχαν μεταβεί την προηγούμενη ημέρα στην ελληνική πρωτεύουσα προκειμένου να συναντήσουν την πρωθυπουργό και παλαιό συναγωνιστή τους Ελευθέριο Βενιζέλο και να ζητήσουν την είσοδό τους στο ελληνικό κοινοβούλιο, ως μέλη πλέον της βουλής. Ο στόχος ήταν εμφανής: με τον τρόπο αυτό θα επιβαλλόταν η de facto ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Με την άφιξη των 40 σχεδόν πληρεξουσίων, οι οργανωμένες συντεχνίες έδιναν το μήνυμα στην κυβέρνηση, εκφράζοντας τη στήριξή τους στο αίτημα της ένωσης. Οι ηγεσίες τους υποδέχτηκαν τους Κρήτες βουλευτές σε μια εκδήλωση, που συνοδεύτηκε με γεύμα, σε πάρκο της Αθήνας. Απ’ την ιστορική αυτή εκδήλωση είναι το στιγμιότυπο το οποίο απαθανάτισε ο φωτογράφος της Αθήνας Γρηγόριος Στυλιανίδης και δημοσιεύτηκε την επομένη ημέρα στις περισσότερες αθηναϊκές εφημερίδες.
Το ίδιο εγχείρημα, να μπουν στη βουλή, είχαν προσπαθήσει οι Κρήτες λίγους μήνες νωρίτερα, τον Δεκέμβριο του 1911, αλλά ο Βενιζέλος, πιεζόμενος τόσο από τις μεγάλες δυνάμεις όσο και από την Τουρκία, αρνήθηκε να τους δεχτεί ως μέλη του κοινοβουλίου. Μάλιστα τότε οι πληρεξούσιοι συνελήφθησαν από δυνάμεις των ΜΕΔ και κρατήθηκαν μέχρι τα Χριστούγεννα, πάνω στο πλοίο που θα τους μετέφερε από τη Σούδα στον Πειραιά.
Αυτή τη φορά, τον Μάιο του 1912, κατάφεραν να φτάσουν μέχρι τον Πειραιά και φιλοδοξούσαν να τους δεχτεί ως μέλη στη βουλή ο Κρητικός πρωθυπουργός. Όμως και πάλι οι ίδιοι λόγοι δεν το επέτρεψαν. Λίγες ημέρες μετά την άφιξή τους οι Κρήτες εμποδίστηκαν από το στρατό να μπουν στη βουλή. Η άρνηση του Βενιζέλου και της κυβέρνησής του προκαλούσε πολλές αντιδράσεις, αφού στην Αθήνα και τον Πειραιά έγιναν συλλαλητήρια υπέρ της άμεσης εισόδου στη βουλή.
Όταν αργότερα ξέσπασε ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος, ο Ελ. Βενιζέλος κάλεσε τους Κρήτες να παρακαθίσουν ως μέλη πλέον του κοινοβουλίου. Ήταν τότε η 1^η Οκτωβρίου 1912, η ουσιαστική αρχή της ένωσης.

Φωτογραφίες που καταγράφουν μια ιστορική στιγμή. Ενός ολόκληρου κόσμου ή μιας ομάδας ανθρώπων. Το Cretalive παρουσιάζει καθημερινά αδημοσίευτες ή σπάνιες φωτογραφίες - ντοκουμέντα ιστορικών προσώπων, στιγμών ή εποχών, αλλά και δικών μας ανθρώπων, από την οικογενειακή συλλογή, που εντάσσονται στο χώρο του χρόνου και του τόπου. Για τη δική σας συμβολή, μπορείτε να στέλνετε φωτογραφίες στο mail: polites@cretalive.gr , με την ένδειξη "Για το Cretalive", που θα συνοδεύονται από ένα σημείωμα - επεξήγηση της φωτογραφίας. Με τον τρόπο αυτό θα τιμηθούν οι δικοί μας άνθρωποι, αλλά θα διασωθούν και τα ντοκουμέντα τους.