ΤΑ ΕΝΕΤΙΚΑ ΝΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ!

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΑ ΕΝΕΤΙΚΑ ΝΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΤΗΝ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ !

Στο παρελθόν της πόλης μας ταξιδεύουν οι νυχτερινές εικόνες των Ενετικών νεωρίων του Ηρακλείου, από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της πόλης εκατοντάδες χρόνια μετά την κατασκευή τους.  Τι κι αν δε χρησιμεύουν πια για το σκοπό που κατασκευάστηκαν και δε φιλοξενούν τις γαλέρες που έκαναν εμπόριο σε όλη τη Μεσόγειο και ξακουστό το λιμάνι του Ηρακλείου; Αποτελούν μνημείο για το διαμετακομιστικό εμπόριο που κάποτε ανέπτυσσε η Κρήτη πριν αυτό μπει ως στόχος σε ένα master plan.

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι πρώτες λιμενικές εγκαταστάσεις στη περιοχή του Ηρακλείου, υπολογίζονται από αρχαιοτάτων χρόνων. Η πρώτη σοβαρή προσπάθεια δημιουργίας οργανωμένου λιμανιού στον όρμο του«Χάνδακα» έγινε στην περίοδο της Αραβοκρατίας (9ος μ.Χ.). Με την ανάκτηση της Κρήτης στα εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 961 μ.Χ. ο "Χάνδακας" σταδιακά εξελίσσεται σε ακμαία πόλη με αστική οργάνωση.

Όταν το νησί ήρθε στα χέρια των Ενετών η «Κάντια» (όπως ονόμαζαν οι Ενετοί το Ηράκλειο, αλλά και την Κρήτη ολόκληρη) γίνεται η άλλη «Βενετία της Ανατολής». Από το λιμάνι αναπτύσσεται μοναδικής κλίμακας εξαγωγικό εμπόριο με Αίγυπτο, Συρία, Αρμενία, Κύπρο, Ρόδο, Χίο κ.ά., και με κύρια εξαγώγιμα προϊόντα το κρασί, το μέλι, το τυρί, το κερί, το μετάξι, τις σταφίδες, το μπαμπάκι, το λάδι και το αλάτι, που αποτελούσε Ενετικό μονοπώλιο. Παράλληλα γίνεται σημαντικός ναύσταθμος των Ενετών για όλη την Ανατολική Μεσόγειο.

Τον 17ο μ.Χ. αιώνα το λιμάνι πήρε την τελική του μορφή και ήταν ικανό να ελλιμενίσει 50 γαλέρες. Στο παλιό «Ενετικό λιμάνι» υπάρχουν ακόμα και σήμερα τμήματα από τα «ενετικά νεώρια»,δηλαδή, οι χώροι όπου κατασκευάζονταν, επισκευάζονταν ή φυλάσσονταν τα πλοία (γαλέρες, μαρσιλιάνες, καραμουσάλια, παλάντρες, γρίποι, σκιράτσα, γαλιόνια, νάβες, σαΐτες) των Ενετών. Τανεώρια, είναι θολοσκεπείς επιμήκεις κατασκευές στα νότια του ενετικού λιμανιού που χρησιμοποιούνταν ως «ταρσανάδες».

Στην αρχική τους μορφή τα νεώρια ήταν ανοικτά προς την πλευρά της θάλασσας, η οποία εισχωρούσε στο εσωτερικό τους έως ένα σημείο, προκειμένου να είναι δυνατή η ανάσυρση των πλοίων. Είχαν μήκος 50 μέτρα, πλάτος 9 μέτρα και ύψος 10 μέτρα. Μεταξύ τους επικοινωνούσαν μέσα από τοξωτά ανοίγματα και έκλειναν με θυρόφυλλα από καδρόνια με κενά διαστήματα μεταξύ τους.

Οι Ενετοί κατασκεύσαν συνολικά 19 νεώρια, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, χωρισμένα σε τρία συγκροτήματα: τα Arsenali Antichi, Vechi & Arsenali Nuovi. Δίπλα στα Arsenali Nuovi υπήρχε αποθήκη αλατιού και μια μεγάλη δεξαμενή νερού με χωρητικότητα 20.000 βαρελιών, η οποία χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για το πότισμα του πρασίνου του λιμανιού (70000 lt/day)

Αργότερα, η διάνοιξη της παραλιακής λεωφόρου, κι η επέκταση του λιμανιού "επέβαλαν" το γκρέμισμα πολλών νεωρίων. Σήμερα σώζονται μόνο τμήματα, των Vechi (4 χώροι στο μισό μήκος), νοτιοδυτικά του λιμανιού και των Nuovi (αρχικά 5 χώροι, σήμερα 1), νοτιοανατολικά του λιμανιού, δίνοντας στο λιμάνι τη σημερινή μορφή του.

ΠΗΓΗ: http://irakliolive.gr/