Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2016

Καλώς ήρθατε στο Μουσείο Ιατρικής της Κρήτης




slideshow31-1

Καλωσήρθατε στο Μουσείο Ιατρικής Κρήτης

Το Μουσείο Ιατρικής ,στεγάζεται στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο. Η συλλογή του αποτελείται από ιστορικά ιατρικά βιβλία, ιατρικά και χειρουργικά εργαλεία, παλαιά ιατρικά μηχανήματα, φαρμακευτικά σκεύη ιστορικής σημασίας, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
banner-cubes
Η δημιουργία του Μουσείου Ιστορίας της Ιατρικής υπήρξε ο σημαντικότερος στόχος της ιδρυτικής ομάδας του Moρφωτικού Συλλόγου Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Συλλόγου που ιδρύθηκε το 1996 με την πρωτοβουλία του αείμνηστου καθηγητή οφθαλμολογίας Ιωάννη Τσαμπαρλάκη.
Η συνεισφορά του αείμνηστου ακτινολόγου Μανώλη Δετοράκη, μελετητή της Ιστορίας της Ιατρικής, Προέδρου του Δ.Σ. του Συλλόγου, στην προσπάθεια αυτή υπήρξε ανεκτίμητη και καθοριστική. Μια ομάδα εθελοντών εργαζομένων και υγειονομικών συντάχθηκαν με το όραμα αυτό.
slideshow32
Η Ιατρική Σχολή υποστήριξε την προσπάθεια με την παραχώρηση χώρων φιλοξενίας των δωρεών. Καθοριστική ήταν η απόφαση της Διοίκησης της Ιατρικής Σχολής υπό την προεδρεία του κ. Ο. Ζώρα και η απόφαση της Γ.Σ. του Τμήματος, με την οποία ο χώρος της Βιβλιοθήκης της Ιατρικής, συνολικής έκτασης 560 τ.μ., μετά τη μεταστέγαση της Βιβλιοθήκης, παραχωρήθηκε για τη μόνιμη έκθεση, τις συλλογές και τις περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου. Τον Ιούνιο του 2011 το Μουσείο Ιατρικής με απόφαση της Γ.Σ. του Τμήματος Ιατρικής και επί προεδρίας του κ. Α. Μαργιωρή, αναγνωρίζεται επισήμως ως ακαδημαϊκή μονάδα της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Με πρωτοβουλία του ιδίου, μέρος του χώρου του κάτω ορόφου αποφασίστηκε να διατεθεί για τις ανάγκες αναγνωστηρίου και παράλληλων εκδηλώσεων του Μουσείου και του Τμήματος.
slideshow30
Σε ότι αφορά την οργάνωση του μόνιμου εκθεσιακού χώρου του Μουσείου, πρόθεση δεν είναι η «μουσειοποίηση» της Ιατρικής, αφού πρόκειται για επιστήμη σε διαρκή εξέλιξη, αλλά η επαφή του επισκέπτη με εκθεσιακές ενότητες που δημιουργούν μια ουσιαστική σχέση εξοικείωσης με τις ιατρικές πρακτικές και, εντέλει, την αφετηρία μιας περιήγησης στον κόσμο της Ιατρικής για τους “μη ειδικούς”. Το Μουσείο Ιατρικής δεν θα αποτελεί ένα μαυσωλείο παλαιών και “ξεχασμένων” αντικειμένων, αλλά ένα ζωντανό κύτταρο παραγωγής και επεξεργασίας γνώσεων, πληροφορίας και ψυχαγωγίας. Στόχος του είναι να ευαισθητοποιήσει όχι μόνο τον υγειονομικό, αλλά κυρίως τον κάθε μεγάλο αλλά και μικρό επισκέπτη.
Ένα σύγχρονο Μουσείο, ως κέντρο εκπαίδευσης, αξιών και πολιτισμού, μέσα από ένα συνεχή διάλογο με την ανθρωπιστική παράδοση, αξιοποιεί την εμπειρία του παρελθόντος, τις επιστημονικές ανακαλύψεις του παρόντος καθώς και τα φιλοσοφικά πορίσματα που εξάγονται στα πλαίσια αυτής της αλληλοτροφοδότησης για τη βελτίωση της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Στη βάση των αντιλήψεων αυτών αναζητούνται λύσεις για την υλοποίηση του Οράματος της δημιουργίας ενός σύγχρονου Μουσείου Ιατρικής στην Κρήτη.
Ιωάννης Τσαπαρλάκης
Ιωάννης Τσαπαρλάκης



Στόχοι του Μουσείου Ιατρικής


Οι βασικές θεματικές ενότητες που αναπτύσσονται στους χώρους του Μουσείου θα είναι οι ακόλουθες κατά κύριο λόγο : α) Η ιατρική στην Κρήτη (Μινωική Ιατρική, Eνετοκρατία, Τουρκοκρατία), β) Βότανα και Φάρμακα, γ) Δημόσια Υγεία- λοιμώδη– (ασθένειες και κοινωνικός αποκλεισμός- Λέπρα και Σπιναλόγκα), δ) Ιατρικά εργαλεία, ε) Οφθαλμός στ) Ιατρική και Τέχνη.
Στο Μουσείο εντάσσεται και αξιοποήται η διαδραστική εικαστική έκθεση που υλοποιήθηκε το 2011 με την υποστήριξη και τη συνεργασία της Ιατρικής Σχολής αλλά και του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου. Η έκθεση αυτή αποτελείται από 9 κυβιστικές συνθέσεις που αντιστοιχούν σε θεματικές ενότητες του Μουσείου: «Ιατρική Σχολή-Μουσείο Ιατρικής» «Ιατρικός Σύλλογος» «Ιατρική και Τέχνη», « Όραση, ένα παράθυρο στον κόσμο» «Βότανα- Φάρμακα», «Ιατρικά εργαλεία», «Ιστορία της Ιατρικής στην Κρήτη», «Σπιναλόγκα». Οι κύβοι αυτοί βρίσκονται σήμερα εκτεθειμένοι και μπορεί κανείς να τους επισκεφθεί στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Μανώλης Δετοράκης
Μανώλης Δετοράκης
Παράλληλα με τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου διοργανώνονται περιοδικές εκθέσεις καθώς και άλλες εκδηλώσεις που θα αφορούν την ευρύτερη επαφή της ιατρικής επιστήμης με τον άνθρωπο, όπως εκθέσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής ή γλυπτικής, ειδικά αφιερώματα σε διακεκριμένες προσωπικότητες του χώρου, όπως επίσης και εκδηλώσεις αφιερωμένες στην σχέση της ιατρικής με τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τη μουσική.
Στόχος λοιπόν του Μουσείου Ιατρικής είναι η δημιουργία ενός φορέα με εκπαιδευτικό, διδακτικό αλλά και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Παράλληλα με τους εργαζόμενους και τους άμεσα ενδιαφερόμενους στο χώρο της υγείας, το Μουσείο Ιατρικής φιλοδοξεί προσελκύσει τους μαθητές σχολείων, εκδρομείς, συνέδρους , απλούς πολίτες. Οι επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να “ταξιδέψει” στο χρόνο, από την αρχαιότητα μέχρι το παρόν, αλλά και να οραματιστεί το μέλλον με τη βοήθεια εικόνων, ήχων, προβολών, πολυμέσων, οθονών αφής, σε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα ενώ θα μπορεί να ενημερώνεται για τους σημαντικότερους σταθμούς της Ιατρικής και Θεραπευτικής στο νησί ανά τους αιώνες, να επιχειρεί συνδέσεις ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν και να συνειδητοποιεί πόσο αυτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του τόπου μας, της παράδοσης, της θρησκείας, της τέχνης, της φιλοσοφίας, της ίδιας της ζωής…




Ωράριο Μουσείου Καθημερινά 9:00 με 15:00 κατόπιν επικοινωνίας.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε στο σάιτ του Μουσείου Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης   http://museum.med.uoc.gr/




Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016

Οι αθέατοι καταρράκτες της Κρήτης


Στο έντονο ανάγλυφο της Κρήτης, τα ποτάμια, κατά την πορεία τους μέσα στα φαράγγια, συναντούν μεγάλα ρήγματα και απόκρημνες καταβάσεις, δημιουργώντας εκατοντάδες μικρούς και μεγάλους καταρράκτες.
Ακόμη και οι ντόπιοι αγνοούν την ύπαρξη μεγάλου αριθμού καταρρακτών, καθώς οι περισσότεροι είναι αθέατοι και βρίσκονται μέσα στα απροσπέλαστα φαράγγια του νησιού. Η συντριπτική τους πλειοψηφία έχει νερό από τους πρώτους μήνες του χρόνου έως τα τέλη της άνοιξης.
Οι πιο γνωστοί προσβάσιμοι καταρράκτες με νερό όλο το χρόνο είναι του Κουρταλιώτη, του Ρίχτη κοντά στη Σητεία και του Μυλωνά κοντά στην Ιεράπετρα. Εντυπωσιακοί καταρράκτες σχηματίζονται το χειμώνα στο μεγάλο ρήγμα των Αστερουσίων, με τους πιο γνωστούς να είναι ο Λιχνιστής στο Μαριδάκι και ο επιβλητικός καταρράκτης του Αμπά στους Παρανύμφους. Μεγάλος αριθμός χειμερινών καταρρακτών συναντάται και στο όρος Κέντρος, με πιο γνωστούς τη Σεληνάρα, τη Γρε Δάφνη και της Ρεχτάρας του Διγενή.
Η ύπαρξη καταρρακτών μέσα στα φαράγγια της Κρήτης καθιστά τη διάσχισή τους δυνατή μόνο με τεχνικό εξοπλισμό και κατάλληλη εκπαίδευση σε τεχνικές canyoning, που μπορούν να προσφέρουν ειδικευμένες επιχειρήσεις του νησιού. Τα πιο γνωστά τεχνικά φαράγγια της Κρήτης είναι το επιβλητικό σχίσμα του Χα, του Τσούτσουρα, του Καλαμιού και το φαράγγι της Άρβης, που στην πορεία μετατρέπεται σε υπόγειο ποτάμι, ενώ υπάρχουν δεκάδες άλλες επιλογές ακόμη.
Επιπλέον, μέσα στο επιβλητικό φαράγγι του Χα χύνεται το παραφάραγγο Μάστορας με μια εντυπωσιακή κατάβαση 215μ., η οποία αποτελεί τον ψηλότερο καταρράκτη στην Ελλάδα.
incrediblecrete.gr

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2016

Το Άγνωστο Τέλος του Μίνωα


Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο, όταν ο Δαίδαλος διέφυγε από την Κρήτη, ο Μίνωας άρχισε να τον ψάχνει και υποψιαζόμενος ότι ο Δαίδαλος μπορεί να είχε μεταμορφωθεί, ζητούσε από όποιον συναντούσε να περάσει μια κλωστή μέσα από το κέλυφος ενός κοχλία (χοχλιού, σαλιγκαριού), ξέροντας ότι αυτό θα μπορούσε να το κάνει μονάχα ο πανέξυπνος και πολυμήχανος Δαίδαλος, ο άνθρωπος που είχε φτιάξει το λαβύρινθο (το οίκημα που ήταν κατά πρότυπα του κοχλία).


Όταν ο Μίνωας έφτασε και στο παλάτι του βασιλιά Κώκαλου,βασιλιά τής Σικελίας, ζήτησε και από εκείνον να κάνει το ίδιο.
Ο Κώκαλος, για να μη φανεί ότι δεν είναι ικανός να το κάνει, ζήτησε τη βοήθεια του Δαίδαλου.

Ο Δαίδαλος, αφού άνοιξε μια μικρή τρύπα στον πάτο του κελύφους του σαλιγκαριού, πέρασε από εκεί ένα μυρμήγκι δεμένο με κλωστή.
Το μυρμήγκι βγήκε από την άλλη μεριά του σαλιγκαριού και το αίνιγμα – πρόβλημα λύθηκε.
Ωστόσο με αυτό τον τρόπο αποκαλύφθηκε η εκεί παρουσία του Δαίδαλου και ο Μίνωας απαίτησε να του παραδοθεί.
Όμως, ο Κώκαλος αρνήθηκε και στη συνέχεια έβαλε τις ωραίες κόρες του να τον δολοφονήσουν, ρίχνοντας καυτό νερό στο μπάνιο του Μίνωα, όπου υποτίθεται θα διασκέδαζαν μαζί τους.

Κι έτσι πέθανε ο πιο ξακουστός βασιλιά της Κρήτης. Όσο για τον Δαίδαλο έζησε μέρες δόξας στην Σικελία που όμως τις επισκίαζε η ανάμνηση του θανάτου του Ίκαρου.




Πηγή:
The Mythologists

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2016

Δημήτρης Βικέλας…Κι όμως δεν ήταν καν Κρητικός…

Ιστορία | 07.07.16 06:30
Ένας μεγάλος ευεργέτης της πόλης του Ηρακλείου!

Δημήτρης Βικέλας…Κι όμως δεν ήταν καν Κρητικός…

Φεύγει από τη ζωή στις  7 Ιουλίου 1908, αφήνοντας κληροδότημα στην πόλη του Ηρακλείου την πλούσια βιβλιοθήκη του. Αφορμή και αιτία της δημιουργίας της πολύτιμης βιβλιοθήκης που φέρει το όνομά του : Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου!
 Όπως λένε οι βιογράφοι του, λίγο πριν πεθάνει, όταν επισκέφθηκε το Ηράκλειο,… είδε την οικονομική ανθηρότητα, τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών, που είχαν συγκλονίσει τον κόσμο του πνεύματος, και με το ευρύ και προνοητικό βλέμμα του διείδε το μέλλον της πόλης αυτής. Και αποφάσισε να δωρήσει σε αυτήν το πολυτιμότερο αγαθό του πνευματικού ανθρώπου: την βιβλιοθήκη του
Στην εφημερίδα ΙΔΗ στο φύλλο της στις 12 Ιουλίου 1908 διαβάζουμε  :“O Θάνατος του Δ. Βικέλα. Κληροδότημα εις τον Δήμον μας.”
«…Την νύκτα της 7ης προς 8ην τρέχοντος απεβίωσεν εν Κηφησιά κατόπιν μακράς και πολυωδύνου ασθενείας καρκίνου του ύπατος ,ο πρόεδρος του Συλλόγου προς Διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων κ. Δ. Βικέλας κηδευθείς την επομένην του θανάτου του μετά μεγάλης μεγαλοπρεπείας.
Την επομένην ανεγνώσθη εν τω Πρωτοδικείω η διαθήκη αυτού περιέχουσα μεταξύ άλλων και τα εξής αυτολεξί.
Κληροδοτώ εις τον Δήμον Ηρακλείου Κρήτης άπαντα τα βιβλία μου, εκτός των εις μικράν υαλόφρακτον βιβλιοθήκην την εν τη αιθούση της οικίας μου  τα οποία κληροδοτώ εις τον ανεψιόν μου Ιων. Βικέλαν. Η εις Ηράκλειον αποστολή των βιβλίων μου παραγγέλλω να γείνη δαπάνη της κληρονομικής μου περιουσίας, επιθυμώ δε τα εις τον Δήμον Ηρακλείου κληροδοτούμενα ούτω βιβλία να διατηρώνται εις ιδιαίτερον διαμέρισμα φέρον το όνομά μου…».
Ο Δημήτριος Βικέλας γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου στις 15 του Φλεβάρη του 1835. Σε ηλικία πέντε χρονών οι γονείς του εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα. «Εκεί έλαβα τας πρώτας σαφείς εντυπώσεις της ζωής. Εκεί εδοκίμασα τας πρώτας αληθείας θλίψεις. Εκεί έμαθα να θαυμάζω και να αγαπώ τα δένδρα, την θάλασσαν και τον ουρανόν». Από την Κωνσταντινούπολη, ο πατέρας του εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, όπου τον ακολούθησε. Αλλά οι δουλειές δεν πήγαν καλά και ξαναγύρισαν στη Σύρο. Εκεί φοίτησε στο ιδιωτικό σχολείο «Λύκειον» και έπειτα στο δημόσιο Γυμνάσιο. Οι συμμαθητές του παρατήρησαν τη φιλομάθειά του και τον έλεγαν «φιλόσοφο». Για να τον κοροϊδέψουν γράψαν τη λέξη αυτή σ'ένα χαρτί και το καρφίτσωσαν στη ράχη του κι έπειτα τον περικύκλωσαν με γέλια και φωνές. Εκείνος όμως δεν διέψευσε τη διάγνωση των συμμαθητών του :
«Ο πλάνης βίος παιδιόθεν και αι αλλεπάλληλοι κατά την πρώτην ηλικίαν ασθένειαι εξηγούν πώς ενηλικιώθην χωρίς να αποκτήσω ενδεικτικόν σχολείου ή απολυτήριον οιονδήποτε. Την στέρησίν των συνησθάνθην πολλάκις και ούτε την αναπλήρωσεν η απόκτησις τιμητικών διπλωμάτων».
Στη Σύρο αυτός και ο συμμαθητής του Εμμανουήλ Ροΐδης, εξέδιδαν χειρόγραφη εφημερίδα.
Το 1851 μετάφρασε την "Εσθήρ" του Ρακίνα. Το 1852 μετέβη στο Λονδίνο για επαγγελματική εξάσκηση και εργάστηκε ως υπάλληλος και ως συνέταιρος στον εμπορικό οίκο των αδελφών Μελά.  «Θα στερηθώ και συναναστροφές και διασκεδάσεις μέχρις ου αρχίσει ο πατήρ μου να κερδίζη η δε μήτηρ μου να ζη ανέτως». «Μου έλειπε η εμπορική ιδιοφυϊα και ο πόθος του πλούτου», λέει ο ίδιος. «Αναχωρών από γραφείον έκαμνα καθ'οδόν στίχους. Δεν ήμουν γεννημένος δια το εμπόριον. Δεν είχα την τάσιν του θησαυρίζειν. Ο θείος δεν έπαυε προσπαθών να με καταστήσει έμπορον άξιον του ονόματος».
Παράλληλα σπούδασε Βοτανική (το μόνο μάθημα που μπορούσε να παρακολουθήσει, λόγω ωραρίου), αλλά τα ενδιαφέροντά του ήταν φιλολογικά και μ' αυτά ασχολήθηκε κυρίως (μελέτη και μεταφράσεις). Από το 1855 έγραφε και ποιήματα, τα οποία δημοσίευε σε εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας ή υπέβαλλε στους ποιητικούς διαγωνισμούς του Πανεπιστημίου.
Το 1876 διαλύθηκε η εταιρία και ο Βικέλας άφησε οριστικά το εμπόριο, όπου ασχολήθηκε 24 χρόνια. Μπορούσε πια να θεωρηθεί «υλικώς ανεξάρτητος» σε ηλικία 41 χρονών. «Το εμπορικόν μου στάδιον το εθεώρουν πάντοτε ως παροδικόν. Έτρεφα την μυστικήν μου φιλοδοξίαν να γίνη γνωστόν το όνομά μου δια των γραμμάτων εις κύκλον ευρύτερον και κατά τρόπον διαρκέστερον».Λόγω όμως των προβλημάτων υγείας της συζύγου του έζησε αναγκαστικά πολλά χρόνια στο Παρίσι. Εκεί έγραψε και τον Λουκή Λάρα και έκανε πλήθος μεταφράσεων. Παράλληλα βέβαια ταξίδευε συχνά στην Αθήνα και στις εφημερίδες δημοσίευε τα διηγήματά του.
Την μεγάλη αγάπη του για τα βιβλία την πλήρωσε βλάπτοντας σοβαρά την όρασή του. Χαρακτηριστική η φράση του  : «Δεν αποκοιμούμαι ποτέ χωρίς να διαβάσω!». Διάβαζε και αγόραζε πολλά βιβλία ωστόσο του ήταν δύσκολο να τα αποχωριστεί λέγοντας : «…είναι δύσκολον να ληφθεί τοιάυτη απόφασις, ισοδυναμούσα προς απόσβεσιν προσφιλούς παρελθόντος, προς άρνησιν ευγνωμοσύνης προς φίλους παλαιούς, μετά των οποίων συνεζήσαμεν και απο τους οποίους ευεργετήθημεν…».
Το καλοκαίρι του 1894 διεξήχθη στη γαλλική πρωτεύουσα το Διεθνές Αθλητικό Συνέδριο και ο Δημήτριος Βικέλας παρακολουθεί τις εργασίες του, ως αντιπρόσωπος του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου. Στις 23 Ιουνίου, ημέρα λήξης των εργασιών του Συνεδρίου, αποφασίστηκε η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, µε την τέλεση της πρώτης διοργάνωσης το 1896 στην Αθήνα. Η συμβολή του Δημητρίου Βικέλα υπήρξε καθοριστική, ενεργώντας αυτοβούλως και χωρίς να έχει την εξουσιοδότηση του Πανελληνίου για να χειριστεί ένα τόσο σοβαρό θέμα.
Η αρχική σκέψη του Βαρώνου Ντε Κουμπερτέν ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες να γίνουν το 1900 στο Παρίσι, αλλά ο εμπνευσμένος λόγος του Βικέλα ανέτρεψε την κατάσταση. «...Στην Αθήνα, ασφαλώς δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να οργανώσουμε μεγαλοπρεπείς γιορτές, αλλά τις πολλές ελλείψεις μας θα αναπληρώσει η εγκαρδιότητα της υποδοχής μας. Δεν θα προσφέρουμε στους επισκέπτες μας διασκεδάσεις άξιες προς την περίσταση, αλλά έχουμε να δείξουμε τα µνηµεία και τα ερείπια της αρχαιότητος και να τους οδηγήσουμε στους τόπους όπου τελούσαν οι αρχαίοι Έλληνες τους αγώνες τους…» είπε, σε μια αποστροφή της ομιλίας του και συνεπήρε τους συνέδρους, οι οποίοι ψήφισαν ομόφωνα την Αθήνα.
Η τολμηρή πρωτοβουλία του Βικέλα προκάλεσε ενθουσιασμό στην κοινή γνώμη και τον τύπο στην Ελλάδα και ήταν η αιτία που συνέβαλε στην απροσδόκητα μεγάλη επιτυχία της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων τότε, αλλά και στην παγίωση του θεσμού τα επόμενα χρόνια. Ο Δημήτριος Βικέλας εξελέγη το 1894 πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Παρέμεινε στη θέση αυτή έως το 1896, οπότε τον διαδέχθηκε ο βαρώνος Ντε Κουμπερτέν.
Ο Δημήτριος Βικέλας θεωρείται, μαζί με τον Γεώργιο Βιζυηνό, ο εισηγητής του ηθογραφικού διηγήματος στην Ελλάδα. Ο Λουκής Λάρας είναι το πιο γνωστό του έργο, με ξεχωριστή θέση στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Πεζογράφημα με ρεαλιστικό και κοινωνικό περιεχόμενο, γράφτηκε το 1879 και αναφέρεται στις επιπτώσεις τις επανάστασης του 1821 στους απλούς ανθρώπους. Στην Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου  υπάρχει αντίτυπο διορθωμένο από τον ίδιο για δεύτερη έκδοση.  Άλλα σημαντικά διηγήματά του είναι ο Παπα-Νάρκισσος, Ο Λυσσασμένος, Η άσχημη αδελφή, Φίλιππος Μάρθας και Γιατί έγινα Δικηγόρος.
Ο Δημήτριος Βικέλας ανέπτυξε σημαντικό κοινωφελές έργο. Ίδρυσε τον Οίκο Τυφλών, τη Σεβαστοπούλειο Σχολή και το 1899 τον Σύλλογο προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων για την έκδοση βιβλίων σε φθηνή τιμή.
Μετά το θάνατό του κληροδότησε την πλούσια βιβλιοθήκη του στο δήμο Ηρακλείου Κρήτης, τη γνωστή και σήμερα Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Αθήνα, όπου πέθανε στις 7 Ιουλίου 1908, χτυπημένος από την επάρατη νόσο.
Το Ηράκλειο χρωστάει πολλά σ΄ αυτόν τον άνθρωπο που το παράδειγμα του ακολούθησαν αργότερα και άλλοι πνευματικοί άνθρωποι δωρίζοντας τα βιβλία τους ή μέρος αυτών στην  Βικελαία Δημοτική βιβλιοθήκη που ισάξια φέρει το όνομά του !
 
ΠΗΓΕΣ
Wikipedia.gr
Heraklion.gr
sansimera.gr
cretalive.gr
Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ
Εφημερίδα ΙΔΗ
Ένας μεγάλος ευεργέτης της πόλης του Ηρακλείου!

Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

Νίκος Καζαντζάκης.

Ο Νίκος Καζαντζάκης (Ηράκλειο Κρήτης 18 Φεβρουαρίου 1883 - Φράιμπουργκ Γερμανίας 26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Έλληνας συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος, πολιτικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και φιλόσοφος με πλούσιο λογοτεχνικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο.
Αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως.
Έγινε ακόμα γνωστότερος μέσω της κινηματογραφικής απόδοσης των έργων του Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και Ο Τελευταίος Πειρασμός. Ήταν ένας από τους πιο σεβαστούς από το λαό και από τους πλέον αναγνωρισμένους στο εξωτερικό συγγραφείς. Από το 1945 ως το 1948 ήταν πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου του 1883, εποχή κατά την οποία το νησί αποτελούσε ακόμα μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας . Ήταν γιος του –καταγόμενου από το χωριό Βαρβάροι (σημερινή Μυρτιά, όπου βρίσκεται το Μουσείο Καζαντζάκη)– εμπόρου γεωργικών προϊόντων και κρασιού, Μιχάλη Καζαντζάκη (1856–1932) και της Μαρίας Χριστοδουλάκη (1862–1932) με καταγωγή από το χωριό Ασυρώτοι, το σημερινό Κρυονέρι του Δήμου Κουλούκωνα στο νομό Ρεθύμνου. Είχε δύο αδελφές, την Αναστασία (1884) και την Ελένη (1887 ), και έναν αδελφό, τον Γιώργο (1890) , που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Στο Ηράκλειο έλαβε τη στοιχειώδη μόρφωση κι έπειτα το 1897 γράφτηκε στη Γαλλική Εμπορική Σχολή του Τίμιου Σταυρού στη Νάξο, όπου διδάχθηκε τη γαλλική και την ιταλική γλώσσα και ήρθε σε μία πρώτη επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Το 1899 επέστρεψε στο Ηράκλειο και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του.
Σε μία σχολική παράσταση έπαιξε τον ρόλο του Κρέοντα στην τραγωδία του Σοφοκλή Οιδίπους Τύραννος.
Το 1902 πήγε στην Αθήνα για πανεπιστημιακές σπουδές. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1906 πήρε το δίπλωμα του διδάκτορα της Νομικής με άριστα. Στο πτυχίο του Νίκου Καζαντζάκη φαίνεται και η υπογραφή του Κωστή Παλαμά, ο οποίος ήταν γραμματέας στο πανεπιστήμιο, θέση μία και μοναδική τότε .
Το 1906 πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το μυθιστόρημα " Όφις και Κρίνο " (με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή), για να ακολουθήσουν την ίδια χρονιά το δοκίμιο Η Αρρώστια του Αιώνος και έπειτα το θεατρικό έργο Ξημερώνει. Το τελευταίο το υπέβαλε στον Παντελίδειο Δραματικό Αγώνα και επαινέθηκε, δίχως όμως ούτε αυτό ούτε κανένα άλλο εκείνη τη χρονιά να βραβευθεί. Την επόμενη χρονιά ο Καζαντζάκης υπέβαλε ανεπιτυχώς και αυτή τη φορά δύο ακόμη θεατρικά του έργα στον ίδιο διαγωνισμό, το Έως πότε;, το οποίο επαινέθηκε, και το Φασγά, ενώ έγραψε και ένα δεύτερο μυθιστόρημα, τις Σπασμένες Ψυχές. Ακολούθησαν δύο ακόμη θεατρικά έργα, Κωμωδία, τραγωδία μονόπρακτη και Η Θυσία, το οποίο δημοσιεύθηκε αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας. Το τελευταίο υποβλήθηκε το 1910 στον Λασσάνειο Δραματικό Αγώνα και κέρδισε το πρώτο βραβείο, ενώ διασκευάστηκε και σε λιμπρέτο από τον Μανόλη Καλομοίρη ο οποίος το μελοποίησε σε όπερα.
Παράλληλα αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά υπό τα ψευδώνυμα Ακρίτας, Κάρμα Νιρβαμή και Πέτρος Ψηλορείτης , ενώ το 1907 ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Σημαντική επίδραση στον Καζαντζάκη είχαν οι διαλέξεις του Ανρί Μπεργκσόν, τις οποίες παρακολουθούσε και τον οποίο παρουσίασε στην Αθήνα με ένα δοκίμιό του το 1912, H.Bergson. Το 1909 επέστρεψε στην Ελλάδα και εξέδωσε στο Ηράκλειο τη διατριβή του επί υφηγεσία Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη Φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας. Το 1910 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και το 1911 παντρεύτηκε τη Γαλάτεια Αλεξίου, στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, στο νεκροταφείο Ηρακλείου, κι αυτό γιατί φοβόταν τον πατέρα του, που δεν ήθελε για νύφη τη Γαλάτεια.
Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, το 1912, κατατάχθηκε εθελοντής, αλλά τελικά διορίστηκε στο γραφείο του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου.
Το 1910 ήταν ένας εκ των ιδρυτών του Εκπαιδευτικού Ομίλου, μέσω του οποίου συνδέθηκε φιλικά, το 1914, με τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό. Μαζί ταξίδεψαν στο Άγιον Όρος, όπου διέμειναν περίπου σαράντα ημέρες, ενώ περιηγήθηκαν και σε πολλά ακόμα μέρη της Ελλάδας αναζητώντας «τη συνείδηση της γης και της φυλής τους»: Αθήνα, Ελευσίνα, Δελφοί, Κόρινθος, Μυκήνες, Άργος, Τεγέα, Σπάρτη, Μυστράς κ.α. Την περίοδο αυτή ήρθε σε επαφή και με το έργο του Δάντη, τον οποίο ο ίδιος χαρακτηρίζει στα ημερολόγιά του ως έναν από τους δασκάλους του, μαζί με τον Όμηρο και τον Μπεργκσόν, ενώ ο Παντελής Πρεβελάκης, φίλος και βιογράφος του, θεωρεί πως τότε άναψε και η πρώτη σπίθα που θα έδινε έπειτα από 24 χρόνια την Οδύσεια.
Το 1915 σχεδίασαν με τον Ι. Σκορδίλη να κατεβάσουν ξυλεία από το Άγιον Όρος. Η αποτυχημένη αυτή εμπειρία, μαζί με μία άλλη παρόμοια, το 1917, όπου με έναν εργάτη, τον Γιώργη Ζορμπά, προσπαθούν να εκμεταλλευθούν ένα λιγνιτωρυχείο στην Πραστοβά της Μάνης, μεταμορφώθηκαν πολύ αργότερα στο μυθιστόρημα Bίος και Πολιτεία του Aλέξη Zορμπά .
Το 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος διόρισε τον Καζαντζάκη Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Περιθάλψεως με αποστολή τον επαναπατρισμό Ελλήνων από την περιοχή του Καυκάσου. Οι εμπειρίες που αποκόμισε αξιοποιήθηκαν αργότερα στο μυθιστόρημά του Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται. Τον επόμενο χρόνο, μετά την ήττα του κόμματος των Φιλελευθέρων, ο Καζαντζάκης αποχώρησε από το Υπουργείο Περιθάλψεως και πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στην Ευρώπη.
Το 1923 χώρισαν οι δρόμοι του Καζαντζάκη και του Σικελιανού. Ξαναέσμιξαν έπειτα από 19 χρόνια, το 1942.Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε πολύ στη ζωή του: Νάξος, Αθήνα, Παρίσι, Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία και αλλού.
Το 1922 επισκέφτηκε τη Βιέννη, όπου ήρθε σε επαφή με το έργο του Φρόυντ και τις βουδιστικές γραφές. Επισκέφτηκε ακόμα τη Γερμανία, ενώ το 1924 έμεινε για τρεις μήνες στην Ιταλία. Την περίοδο 1923–1926 πραγματοποίησε επίσης αρκετά δημοσιογραφικά ταξίδια στη Σοβιετική Ένωση, την Παλαιστίνη, την Κύπρο και την Ισπανία, όπου του παραχώρησε συνέντευξη ο δικτάτορας Πρίμο ντε Ριβέρα[1]. Τον Οκτώβριο του 1926 πήγε στη Ρώμη και πήρε συνέντευξη από τον Μπενίτο Μουσολίνι . Επίσης, εργάστηκε ως ανταποκριτής των εφημερίδων Ακρόπολις, Ελεύθερος Λόγος, Ελεύθερος Τύπος, Η Καθημερινή κ.ά.
Είχε, βέβαια, γνωριστεί με την Ελένη Σαμίου, το 1924 (το διαζύγιο με την Γαλάτεια εκδόθηκε το 1926), με την οποία έζησε 21 χρόνια χωρίς γάμο. Παντρεύτηκαν το 1945 κι αυτό γιατί με τον καλό του φίλο, τον Άγγελο Σικελιανό και τη δεύτερη γυναίκα του, θα πήγαιναν στις ΗΠΑ. Το 1925 ο Καζαντζάκης συνελήφθη στο Ηράκλειο της Κρήτης, αλλά κρατήθηκε μόνο για είκοσι τέσσερεις ώρες, επειδή από το 1924 είχε αναλάβει την πνευματική ηγεσία μιας κομμουνιστικής οργάνωσης δυσαρεστημένων προσφύγων και παλαιμάχων από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Σ' αυτό το επεισόδιο αναφέρεται ο Παντελής Πρεβελάκης και η Έλλη Αλεξίου..
Το 1927 ξεκίνησε την ανθολογία των ταξιδιωτικών του άρθρων για την έκδοση του πρώτου τόμου του Ταξιδεύοντας, ενώ το περιοδικό Αναγέννηση, του Δημήτρη Γληνού, δημοσίευσε την Ασκητική, το φιλοσοφικό του έργο. Τον Οκτώβριο του 1927, ο Καζαντζάκης, όντας αριστερός, έφυγε για τη Μόσχα προσκαλεσμένος από την κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, για να πάρει μέρος στις γιορτές για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Εκεί γνωρίστηκε με τον ομοϊδεάτη, αριστερό Ελληνορουμάνο λογοτέχνη, Παναΐτ Ιστράτι μαζί με τον οποίον επέστρεψε στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 1928 στο θέατρο «Αλάμπρα», στην Αθήνα, μίλησαν εξυμνώντας τη Σοβιετική Ένωση, ο Καζαντζάκης και ο Ιστράτι. Στο τέλος της ομιλίας έγινε και διαδήλωση. Τόσο ο Καζαντζάκης όσο και ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης Δημήτρης Γληνός διώχθηκαν δικαστικά. Η δίκη ορίσθηκε στις 3 Απριλίου, αναβλήθηκε μερικές φορές και δεν έγινε ποτέ.
Τον Απρίλιο, ο Καζαντζάκης, ξαναβρέθηκε στη Ρωσία, όπου γράφει ένα κινηματογραφικό σενάριο για το ρωσικό κινηματογράφο με θέμα από τη Ελληνική Επανάσταση του 1821, Το Κόκκινο Μαντήλι . Τον Μάιο του 1929 απομονώθηκε σε ένα αγρόκτημα στην Τσεχοσλοβακία, όπου ολοκλήρωσε στα Γαλλικά τα μυθιστορήματα Τόντα-Ράμπα (Toda-Raba, μετονομασία του αρχικού τίτλου Moscou a crié) και Kapétan Élia. Τα έργα αυτά εντάσσονταν στην προσπάθεια του Καζαντζάκη να καταξιωθεί διεθνώς ως συγγραφέας. Η γαλλική έκδοση του μυθιστορήματος Toda-Raba έγινε με το ψευδώνυμο Nikolaï Kazan. Το 1930 θα δικαζόταν, πάλι, ο Καζαντζάκης για αθεϊσμό, για την Ασκητική. Η δίκη ορίσθηκε για τις 10 Ιουνίου, αλλά κι αυτή δεν έγινε ποτέ.
To 1931 επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε εκ νέου στην Αίγινα, όπου ανέλαβε τη συγγραφή ενός γαλλοελληνικού λεξικού. Mετέφρασε ακόμα τη Θεία Κωμωδία του Δάντη. Επίσης, έγραψε ένα μέρος των ωδών που ονόμαζε κάντα. Αυτά ενσωματώθηκαν αργότερα σ' έναν τόμο με τίτλο Τερτσίνες (1960). Αργότερα, ταξίδεψε στην Ισπανία ξεκινώντας παράλληλα τη μετάφραση έργων Ισπανών ποιητών. Το 1935 πραγματοποίησε ταξίδι στην Ιαπωνία και την Κίνα εμπλουτίζοντας τα ταξιδιωτικά του κείμενα. Λίγο αργότερα, πλήθος κειμένων του δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες ή περιοδικά, ενώ το μυθιστόρημά του Ο Βραχόκηπος, που το είχε γράψει στα Γαλλικά, εκδόθηκε στην Ολλανδία και τη Χιλή. Κατά την περίοδο της κατοχής, συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Κακριδή για την μετάφραση της Ιλιάδας.
Το 1943 ολοκλήρωσε το γράψιμο του μυθιστορήματός του Bίος και Πολιτεία του Aλέξη Zορμπά.
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, δραστηριοποιήθηκε έντονα στην ελληνική πολιτική ζωή, αναλαμβάνοντας την προεδρία της Σοσιαλιστικής Εργατικής Κίνησης, ενώ διετέλεσε και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης του Σοφούλη από τις 26 Νοεμβρίου 1945 έως τις 11 Ιανουαρίου 1946. Παραιτήθηκε από το αξίωμά του μετά από την ένωση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Το Μάρτιο του 1945 προσπάθησε να πάρει μια θέση στην Ακαδημία της Αθήνας, αλλά απέτυχε για δύο ψήφους. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου παντρεύτηκε την Ελένη Σαμίου, στον Άι - Γιώργη τον Καρύτση, με κουμπάρους τον Άγγελο και την Άννα Σικελιανού.
Δυο φορές, τουλάχιστον, προτάθηκε ο Καζαντζάκης για το Βραβείο Νόμπελ. Για πρώτη φορά προτάθηκε το 1947, από τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκο Βέη[16], ο οποίος είχε προτείνει, την ίδια χρονιά, για βράβευση και τον Άγγελο Σικελιανό, με διαφορετική πρόταση. Μαζί με τον Σικελιανό προτάθηκαν επίσης και το 1950, σε μια κοινή πρόταση, από τον Hjalmar Gullberg της Σουηδικής Ακαδημίας .
Το 1947 διορίστηκε στην UNESCO με αποστολή την προώθηση μεταφράσεων κλασικών λογοτεχνικών έργων, με απώτερο στόχο τη γεφύρωση των διαφορετικών πολιτισμών. Παραιτήθηκε τελικά το 1948, προκειμένου να αφοσιωθεί στο λογοτεχνικό του έργο. Για τον σκοπό αυτό εγκαταστάθηκε στην Αντίμπ της Γαλλίας, όπου τα επόμενα χρόνια ακολούθησε μία ιδιαίτερα παραγωγική περίοδος, κατά την οποία ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του πεζογραφικού του έργου.
Το 1953 προσβλήθηκε από μία μόλυνση στο μάτι, γεγονός που τον υποχρέωσε να νοσηλευτεί αρχικά στην Ολλανδία και αργότερα στο Παρίσι. Τελικά έχασε την όρασή του από το δεξί μάτι.
Ενώ ο Καζαντζάκης είχε επιστρέψει από την Αντίμπ στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία εκκινούσε τη δίωξή του. Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα από τον Kαπετάν Mιχάλη και το σύνολο του περιεχομένου του Τελευταίου Πειρασμού (1953), έργο το οποίο δεν είχε ακόμη κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Το 1954 η Ιερά Σύνοδος με έγγραφό της ζητούσε από την κυβέρνηση την απαγόρευση των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη.
Ο ίδιος ο Καζαντζάκης, απαντώντας στις απειλές της εκκλησίας για τον αφορισμό του, έγραψε σε επιστολή του:
Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ.
Τελικά η Εκκλησία της Ελλάδος δεν τόλμησε να προχωρήσει στον αφορισμό του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς ήταν αντίθετος σε κάτι τέτοιο ο οικουμενικός πατριάρχης Αθηναγόρας[20]. Η Εκκλησία της Ελλάδας όντας αυτοκέφαλη, υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μόνο δογματικά. Επομένως, για τις οποιεσδήποτε ποινές που τυχόν επιβάλλει δε χρειάζεται την έγκριση του Πατριαρχείου. Βέβαια, τελικά δεν αφορίστηκε ο Καζαντζάκης, αλλά η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας τον κατέκρινε και το όνομά του εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να φέρει το στίγμα αυτό στους κόλπους της της εκκλησίας. Επίσης, ο Τελευταίος Πειρασμός καταγράφτηκε στον Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το καταργηθέν πλέον Index Librorum Prohibitorum. Ο Καζαντζάκης απέστειλε τότε σχετικό τηλεγράφημα στην Επιτροπή του Index με τη φράση του χριστιανού απολογητή Τερτυλλιανού «Ad tuum, Domine, tribunal appello», δηλαδή «Στο Δικαστήριό σου, Κύριε, κάνω έφεση».
Ο «Ζορμπάς» του Καζαντζάκη, εκδόθηκε στο Παρίσι το 1947 και με την επανέκδοση του, το 1954, βραβεύτηκε ως το καλύτερο ξένο βιβλίο της χρονιάς. Το 1955, ο συγγραφέας μαζί με τον Κακριδή αυτοχρηματοδότησαν την έκδοση της μετάφρασης της Ιλιάδας, ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε τελικά στην Ελλάδα ο Τελευταίος Πειρασμός. Τον επόμενο χρόνο, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου στην Αθήνα για τους τρεις τόμους Θέατρο Α΄, Β΄, Γ΄ και με το Παγκόσμιο Βραβείο Ειρήνης στη Βιέννη, ένα βραβείο το οποίο προερχόταν από το σύνολο των τότε Σοσιαλιστικών χωρών. Καθώς μια από αυτές ήταν η Κίνα επιχείρησε δεύτερο ταξίδι εκεί τον Ιούνιο του 1957, προσκεκλημένος της κινεζικής κυβέρνησης. Επέστρεψε με κλονισμένη την υγεία του προσβληθείς από λευχαιμία. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη της Δανίας και το Φράιμπουργκ (Freiburg im Breisgau) της Γερμανίας, όπου τελικά κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου 1957 σε ηλικία 74 ετών. Εντούτοις, σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, η λευχαιμία εμφανίστηκε στον Καζαντζάκη κατά το χειμώνα του 1938, 19 χρόνια πριν απ' το τέλος του, το οποίο αποδίδεται σε βαριάς μορφής ασιατική γρίπη.

Η σορός του μεταφέρθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, επιθυμία την οποία ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Θεόκλητος απέρριψε. Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου. Η ταφή έγινε στην Τάπια Μαρτινέγκο πάνω στα βενετσιάνικα τείχη τού Ηρακλείου, διότι η ταφή του σε νεκροταφείο απαγορεύτηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος. Τη σορό συνόδευσαν ο τότε υπουργός Παιδείας Αχιλλέας Κ. Γεροκωστόπουλος και ο ιερέας Σταύρος Καρπαθιωτάκης, ο οποίος αργότερα τιμωρήθηκε.
Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή:
Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.

Κυριακή 29 Μαΐου 2016


Ο Μανούσος Καλλικράτης και οι τελευταίοι Kρήτες μαχητές της Πόλης

Ποιοί ήταν οι Κρήτες εθελοντές που έσπευσαν με πέντα καράβια να πολεμήσουν στην Κωνσταντινούπολη λίγο πριν την άλωση.
Υπάρχει στην επαρχία Σφακίων ένα χωριό με το όνομα Καλλικράτης. κτισμένο στα 750 μέτρα υψόμετρο και ο επισκέπτης στην είσοδο του χωριού συναντά μια πλάκα που τον πληροφορεί ότι το χωριό χρωστά το όνομα του στο Μανούσο Καλλικράτη αρχηγό σώματος 1500 εθελοντών που το Μάρτη του 1453 ξεκίνησε να βοηθήσει στην άμυνα της Πόλης.
Το τί απέγιναν αυτοί οι εθελοντές , μας πληροφορεί αρχικά ο Φραντζής :
«Όταν μπήκαν οι εχθροί στην Πόλη, έδιωξαν τους Χριστιανούς που είχαν απομείνει στα τείχη με τηλεβόλα, βέλη, ακόντια και πέτρες. Έτσι έγιναν κύριοι ολόκληρης της Κωνσταντινούπολης, εκτός των πύργων του Βασιλείου του Λέοντος και του Αλεξίου, τους οποίους κρατούσαν οι ναύτες από την Κρήτη που πολέμησαν από τις 6 μέχρι τις 8 το απόγευμα και σκότωσαν πολλούς Τούρκους. Βλέποντας το πλήθος των εχθρών που είχαν κυριεύσει την πόλη, δεν ήθελαν να παραδοθούν, αλλά έλεγαν ότι προτιμούσαν να πεθάνουν παρά να ζήσουν. Κάποιος Τούρκος ειδοποίησε τότε το Σουλτάνο για την ηρωική άμυνά τους κι εκείνος συμφώνησε να τους επιτρέψει να φύγουν με το πλοίο και όλα τα πράγματα που είχαν μαζί τους».
Στην συνέχεια περισσότερες πληροφορίες, μας δίνει ένα ολιγοσέλιδο χειρόγραφο του 1460, που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου Αγίου Όρους και συντάχθηκε με βάση τις διηγήσεις ενός εκ των διασωθέντων Κρητικών, του Πέτρου Κάρχα ή Γραμματικού.
...... "Και όταν έπεσεν η Πόλη και οι Τούρκοι εμπήκαν μέσα, ως διακόσιες χιλιάδες περίπου Ταχτικοί και Αταχτοι, άλλοι από την Κιρκόπορτα και άλλοι από το ρήγμα του Αγίου Ρωμανού, και όλοι οι πολεμάρ...χοι εγκατέλειψαν τας θέσεις των δια να σωθούν, εις τα πλοία ή οπουδήποτε αλλού, μονάχα η τούρμα της Κρήτης, όσοι εζούσαν, με αρχηγόν τον Καπετάν Γραμματικόν, αν και τραυματισμένον και αυτόν σε πολλά μέρη του κορμιού του, εσκέφτηκεν ότι θα ήτον καλύτερον να μείνει στα πόστα της και να εξακολουθήση να πολεμά μέχρις ότου σκοτωθούν ούλοι, παρά να παραδώσουν τα όπλα. Κι όταν προς το βράδυ πλέον ο Σουλτάνος είδεν και εκατάλαβεν ότι εμείς δεν είχαμε σκοπόν να παραδοθούμε, έστειλεν ένα πασά με δυό αξιωματικούς, που ο ένας εκρατούσε λευκή σημαία και ο άλλος ήταν δραγουμάνος, και μας είπε "ότι επειδής - λέγει - ο Σουλτάνος εκτιμά την αντρειά μας, μας αφήνει ελεύθερους να φύγωμε για το νησί μας, με τα όπλα μας και με ένα από τα καράβια μας........."
(Κώδικας της Μονής Αγκαράθου):
"Εις τους αονγ΄, Ιουνίου θ΄ και ημέρα Σαββάτου, ήρθαν από την Κωνσταντινούπολιν καράβια τρία Κρητικά του Σγουρού, Υαλινά και Φιλομμάτου, λέγοντες ότι εις την κθ΄ του Μαϊου μηνός, της Αγίας Θεοδοσίας, ημέρα Τρίτη, ώρα γ΄ της ημέρας, εσέβησαν οι Αγαρηνοί εις την Κωνσταντινούπολιν, το φουσσάτον του Τούρκου Τζελεπή Μεμέτη. Και είπον ότι απέκτειναν τον βασιλέα κυρ Κωνσταντίνον τον Δραγάσην και Παλαιολόγον. Και εγένετο ουν θλίψις και πολύς κλαυθμός εις την Κρήτην δια το θλιβερόν μήνυμα όπερ ήλθε, ότι χείρον τούτου ου γέγονεν, ούτε γενήσεται. Και Κύριος ο Θεός ελεήσαι ημάς της φοβεράς αυτού απειλής...."
Σύμφωνα, λοιπόν, με το χειρόγραφο αυτό, το τελευταίο δεκαήμερο του Μάρτη του 1453 χίλιοι πεντακόσιοι Κρήτες εθελοντές ξεκίνησαν με πέντε καράβια και με σκοπό την ενίσχυση της άμυνας της Κωνσταντινούπολης. Αρχηγός τους ήταν ο Μανούσος Καλλικράτης από τα Σφακιά, ιδιοκτήτης των τριών καραβιών και καπετάνιος του ενός. Στα άλλα δύο καράβια του καπετάνιοι ήταν ο Γρηγόρης Βατσιανός Μανάκης από τ' Ασκύφου Σφακίων και ο Πέτρος Κάρχας από την Κυδωνία, γνωστός και με το παρανόμι Γραμματικός. Το τέταρτο καράβι ανήκε στον Ανδρέα Μακρή από το Ρέθυμνο και είχε κυβερνήτη τον ίδιο και στο πέμπτο, ιδιοκτησίας του καπετάν Νικόλα του Στειακού, τη διοίκηση ανέλαβε ο Παυλής Καματερός από την Κίσσαμο. Όταν έφτασαν οι Κρήτες στην Βασιλεύουσα, επάνδρωσαν 3 πύργους , από τους 112 που υπήρχαν συνολικά στα προστατευτικά τείχη της.
Οι Κρήτες αυτοί αντιστάθηκαν μέχρι τέλους στους τρεις πύργους που βρίσκονταν την είσοδο του Κερατίου και παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειές τους, οι Οθωμανοί δεν κατόρθωσαν να εκπορθήσουν τους πύργους ή να κάμψουν την αποφασισμένη αντίσταση των υπερασπιστών. Οι ανώτεροι αξιωματικοί του σουλτάνου, εντυπωσιασμένοι από την παλικαριά των τελευταίων ζωντανών υπερασπιστών της Πόλης, τους πρότειναν παράδοση υπό τους δικούς τους όρους. Εκείνοι δέχτηκαν να παραδοθούν υπό τον όρο να τους επιτραπεί να φύγουν χωρίς να πειραχτούν, με όλα τους τα υπάρχοντα και άρματα και με τιμή. Οι ηγέτες των Οθωμανών, που εκτίμησαν τη γενναιότητα και που, βεβαίως, δεν ήθελαν να υποστούν δυσανάλογα μεγάλες απώλειες για να ολοκληρώσουν την κατάκτηση της πόλης που ήταν ήδη δική τους, ενώ πιθανόν έκριναν ότι αν χρονοτριβούσαν ακόμη περισσότερο στο σημείο αυτό, δεν θα είχαν το ανάλογο μερίδιο από τη λεηλασία, δέχτηκαν. Οι Κρήτες, συντεταγμένοι και με την υπερηφάνεια εκείνου που δεν ηττήθηκε από υπέρτερους εχθρούς, μπήκαν στα δύο πλοία τους που ήταν αγκυροβολημένα κοντά στα κάστρα και αναχώρησαν για τη Μεγαλόνησο . 
Στα ταξίδι της επιστροφής ένα από τα καράβια ναυάγησε στο Αγιο όρος εξ ου και η ύπαρξη του χειρόγραφου.
Σύμφωνα με την παράδοση, τα μαντήλια στην Κρήτη μετά την είδηση της άλωσης, βάφτηκαν μαύρα και μπήκαν κρόσσια, συμβολίζοντας τα δάκρυα των Κρητών για την απώλεια της Πόλης. 
Στους εορτασμούς της επιστροφής τους λέγεται ότι χορεύτηκε για πρώτη φορά ο "ο «συρτός χανιώτικος », ο «βασιλιάς» των κρητικών χορών.
vizantinaistorika.blogspot.gr/

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

Μεγάλη Σαρακοστή

Μεγάλη Σαρακοστή και τα φαγητά της στην Κρήτη

Σαράντα οκτώ (48) μέρες κρατά η νηστεία πριν από το Πάσχα, όσες και οι μέρες που νήστεψε και ο Χριστός στην έρημο. 
Η νηστεία του Πάσχα λέγεται και "Μεγάλη Τεσσαρακοστή «Σαρακοστή», επειδή είναι μεγαλύτερη των άλλων (Χριστουγέννων, Δεκαπενταύγουστο κ.α.).  
Η νηστεία που τηρείται πριν από τα Χριστούγεννα διαρκεί 40 ημέρες και η νηστεία πριν το Πάσχα διαρκεί 48 ημέρες.
Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους η περίοδος της Σαρακοστής ήταν αφιερωμένη στην προετοιμασία των Κατηχουμένων, οι οποίοι την ημέρα του Πάσχα βαπτίζονταν.
Την ημέρα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαίων επιτρέπεται η ιχθυακατανάλωση και στους ναούς γίνεται η   διανομή  κλάδων βάγιας- ήμερης δάφνης.
Φαγητά Σαρακοστής: Τα κύρια φαγητά  που παρασκευάζουν οι νοικοκυρές της Κρήτης για τη Σαρακοστή του Πάσχα είναι τα άγρια χόρτα: καλίτσες (γλυκά πρώιμα άγρια ραδίκια), ασκολύμπροι  (ασκόλυμπρα  άγρια - αγκάθινα  χόρτα),  τζόχοι  (ζοχοί), ψικοσιρίδες (πικρώδη άγρια χόρτα), χοιρομουρίδες (άσχημα στην εμφάνιση,  όμως νοστιμότερα άγρια χόρτα), σταμναγκάθι (αγκαθωτό ραδίκι),  ραπανίδες  κ.α. και βεβαίως οι χοχλιοί (σαλιγκάρια βραστά,μπουμπουριστά κ.α.), τα διάφορα γιαχνί, ταπαπούλια (βραστά όσπρια), ο χυλός (με αλεσμένο στάρι), οι βρουβόπιτες (πίτες με χόρτα ή γούλες), τα κουκιά (βραστά και πουρέ) κ.α.
            Επίσης την τιμητική του έχουν και οι χοχλιοί…

Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016

Η Τσικνοπέμπτη και οι Απόκριες στον Ενετοκρατούμενο Χάνδακα!

Η Τσικνοπέμπτη και οι Απόκριες στον Ενετοκρατούμενο Χάνδακα!
  • Google+
Άλλη μια πολύ αγαπημένη διασκέδαση των κατοίκων του Χάνδακα την περίοδο των αποκριών ήταν ο περίφημος νεραντζοπόλεμος. Τα νεράντζια που πετούσε ο ένας στον άλλο πολλές φορές έριχναν τη μάσκα και όλοι έβλεπαν ποιος ήταν ο μεταμφιεσμένος
Της Ελένης Μπετεινάκη*

Τσικνοπέμπτη λοιπόν… μέρα χαράς, γιορτής ,ξεφαντώματος. Μέση του Τριωδίου, δεύτερη εβδομάδα των Αποκριών, η Κρεατινή, που ξεκινούν στην ουσία όλες οι εκδηλώσεις. Είναι η  ημέρα που όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λειώνουν το λίπος από τα χοιρινά και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού. Ο καθένας και ο πιο φτωχός «θα τσικνίσει στη γωνιά του» και έτσι η μυρωδιά να απλωθεί παντού. Όλοι οι συγγενείς πρέπει να μαζευτούν το βράδυ και να μαγειρέψουν στο ίδιο σπίτι. Κι ύστερα θα αρχίσουν τα μασκαρέματα και θα ξεχυθούν στους δρόμους. Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν, έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη ή Τσικνοπέφτη.

Το έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του. Εικάζεται, όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το φαγοπότι και το γλέντι της ημέρας είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης».
Καρναβάλι… Μια περίοδος γιορτών που στην Κρήτη τη συναντάμε από την εποχή της Ενετοκρατίας.Τότε ,λοιπόν, το Καρναβάλι ξεκινούσε από την επομένη των Θεοφανείων. Πληροφορίες λιγοστές αλλά σπουδαίες από τον Τζουάνες Παπαδόπουλο, που αναγκάστηκε να φύγει πρόσφυγας στην Ιταλία όταν έγινε η πολιορκία του Χάνδακα από τους Οθωμανούς. Γράφει, πως οι κάτοικοι μεταμφιέζονταν και διασκέδαζαν με μουσικές με κάθε είδους μουσικό όργανο. Οι συγγενείς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για μια  ολόκληρη εβδομάδα… όλοι μαζί σαν κομπανία. Αφήναν τις τελευταίες μέρες  στους πιο εύπορους και η οικογένεια έστελνε ένα σωρό φαγητά και κρέατα στο σπίτι του οικοδεσπότη. Ότι βρίσκονταν στα κτήματά  τους, αρνιά, κότες, καπόνια, κυνήγι. Η συνήθεια  ήθελε να μην στέλνουν ψωμί και κρασί, ποτέ. Όλο το διάστημα του καρναβαλιού παίζονταν  πολλές κωμωδίες και μάλιστα στην ελληνική γλώσσα. Προσωπεία, κουστούμια και μάσκες στην καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης, εκτός από τις  γυναίκες που  δεν επιτρεπόταν να μεταμφιεστούν, ούτε καν  οι πόρνες, κι αν κάποια γυναίκα το έκανε κρυφά και  φορούσε προσωπείο ή μάσκα τότε ο εξομολογητής της, της απαγόρευε να πάει στην εκκλησία για σαράντα ημέρες. Τέλος ούτε οι κληρικοί επιτρεπόταν να συμμετέχουν σε καμιά εκδήλωση καρναβαλιού. Μάλιστα σώζεται η γραφή  με την απόφαση του αρχιεπισκόπου Κρήτης Pietro Lando τον Φεβρουάριου του 1652 και 1653  που απαγόρευε στους κληρικούς να φορούν ή να κατασκευάζουν μάσκες κατά την περίοδο αυτή , ούτε να φορούν κοσμικά ενδύματα. Οι παραβάτες έπρεπε να πληρώσουν πρόστιμο που έφτανε τα 3 υπέρπυρα. Κι επειδή στα χρόνια της διάρκειας του Κρητικού Πολέμου υπήρξαν αρκετοί παραβάτες τα διατάγματα που εκδόθηκαν, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, έγραφαν μεταξύ άλλων πως αν κάποιοι κληρικοί πιάνονταν να φορούν προσωπεία ή να χορεύουν κρυφά μορέσκα  θα γινόταν έκπτωση από την ιεροσύνη τους, θα στερούνταν τα εισοδήματά τους και εκτός από τα χρηματικά πρόστιμα θα είχαν και σωματικές ποινές.
Άλλη μια πολύ αγαπημένη διασκέδαση των κατοίκων του Χάνδακα την περίοδο των αποκριών ήταν ο περίφημος νεραντζοπόλεμος. Τα νεράντζια που πετούσε ο ένας στον άλλο πολλές φορές έριχναν τη μάσκα και όλοι έβλεπαν ποιος ήταν ο μεταμφιεσμένος. Από μέρες πριν οι κάτοικοι της πόλης γέμιζαν τις αποθήκες τους με τεράστιες ποσότητες νεραντζιών. Οι σοβαροί τραυματισμοί που προκλήθηκαν κάποιες φορές έφεραν την απαγόρευση του εθίμου με διάταγμα της 28η Δεκεμβρίου του 1566 με επιβολή προστίμου 25 υπερπύρων στους παραβάτες. Και μερικά χρόνια αργότερα στα 1575 με την οριστική παύση του λεμονοπόλεμου – νερατζοπόλεμου οι ποινές έγιναν ακόμα πιο βαριές. Κανείς  δεν ήθελε από τους κατοίκους να σταματήσει το  έθιμο κι αυτό φαίνεται  με τις ποινές και τις απαγορεύσεις που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια  ίσαμε και τα 1609. Το τελευταίο διάταγμα της 17ης Ιανουαρίου του 1609 έλεγε πως όσοι εξακολουθούσαν να πετούν λεμόνια ή νεράντζια σε δημόσιους χώρους, δρόμους και πλατείες θα είχαν να αντιμετωπίσουν ποινές φυλάκισης, εξορίας,  γαλέρα ή ότι άλλο θα έκριναν οι αρχές της πόλης. Το αξιοσημείωτο ήταν πως όποιος « πρόδιδε» τους παραβάτες θα έπαιρνε σαν αμοιβή 25 τσεκίνια από την περιουσία τους. Τέλος σοβαρές ποινές αποδίδονταν σε όσους μεταμφιεσμένους οπλοφορούσαν ή έβρισκαν ευκαιρία κρυμμένοι πίσω από μάσκες να υβρίζουν και να προσβάλλουν δημόσια, άλλα πρόσωπα. Οι ποινές είχαν να κάνουν με την απαγόρευση χρήσης όπλων και την κατάσχεση της ενδυμασίας που φορούσαν. Το πρόστιμο έφτανε ίσαμε τα 50 υπέρπυρα και φυλάκιση για ένα ολόκληρο μήνα.

Η Τσικνοπέμπτη στον Ενετοκρατούμενο Χάνδακα είχε τις ρίζες της στην ίδια την πόλη της Βενετίας. Έθιμο παλιό που ξεκινούσε  στα 1162 όταν ο Δόγης Βιτάλε Μιχαήλ Β’ που νίκησε τον πατριάρχη της Ακυληίας, Ουλρίκο και ο δεύτερος έπρεπε κάθε χρόνο να στέλνει στον Δόγη έναν ταύρο και 12 γουρούνια για να σφαγούν την Ημέρα της Τσικνοπέμπτης (Giovedi Grasso) στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Στον Χάνδακα αντίστοιχο έθιμο ήθελε στον εορτασμό της Τσικνοπέμπτης να σφαγιάζεται ένας ταύρος και 3 γουρούνια που ήταν πρόσφορα του Castello της Πεδιάδας. Η τελετή γινόταν σε κεντρική πλατεία του Χάνδακα κάτω από μια τέντα που στηνόταν για την συγκεκριμένη τελετουργία, με πασσάλους και  πανιά από γαλέρες. Ο Δούκας ήταν υποχρεωμένος να παραθέσει στη συνέχεια γεύμα σε όλους τους εκπροσώπους των ενετικών αρχών. Στη συνέχεια όλοι μαζί από το μπαλκόνι της μεγάλης αίθουσας του Δούκικου Ανακτόρου που έβλεπε στην πλατεία παρακολουθούσαν την μεγάλη τελετή.
Γράφει η Ασπασία Παπαδάκη σε έρευνα της  : «Στην αρχή της μεγάλης γιορτής οι Piffari (μουσικοί κατά τον 16ο αιώνα) έπαιζαν μουσική και οι Bombrdieri παρατάσσονταν και παρήλαυναν στην πλατεία., κρατώντας σάλπιγγες και ρίχνοντας πυροτεχνήματα. Επίσης, τοποθετούσαν στα κέρατα του ταύρου δύο ρουκέτες και αν έβρισκαν κάποιο σκυλί, το εξαπέλυαν εναντίον του ταύρου για να τον εξαγριώσουν και να κάνουν πιο θεματική την τελετή. Κατόπιν, ακολουθούσε η σφαγή του ταύρου και των γουρουνιών. Ο σφαγέας έκοβε το κεφάλι του ταύρου και μοίραζε το ζώο σε τέσσερα κομμάτια, από τα οποία ο ίδιος έπαιρνε ως φιλοδώρημα το ένα τέταρτο από το μπροστινό μέρος. Ο Δούκας έπαιρνε το ένα τέταρτο από το πίσω μέρος του ζώου το ίδιο και οι γαστάλδοι. Στον λοχία προσφερόταν το υπόλοιπο τέταρτο από το μπροστινό μέρος και στον Capitano Grande αναλογούσε το κεφάλι και η κοιλιά ενώ στον Cavaliere  του Δούκα το δέρμα και τα πόδια. Έπειτα έδιναν το ένα από τα σφαχτά στο μοναστήρι του Αγίου Πέτρου, το άλλο στο μοναστήρι του Σωτήρα και το τρίτο στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη…»
Τέλος καθόλη τη διάρκεια του Καρναβαλιού στην Κρήτη οργανώνονταν γκιόστρες, δηλαδή κονταροκτυπήματα. Είχαν δικαίωμα να συμμετέχουν σε αυτές οι  βενετοκρητικοί ευγενείς και αξιωματούχοι του ιταλικού στρατού και παρακολουθούνταν από πλήθος κόσμου. Τα είδη της γκιόστρας ήταν πολλά και διεξαγόταν σε ανοιχτούς χώρους ή με ένα ξύλινο φράκτη ανάμεσα στους αντιπάλους. Γίνονταν με διπλό όφελος που ήταν από τη μια η διασκέδαση του κόσμου και από την άλλη για εξάσκηση στρατού ή ιππικού. Με τα χρόνια οι Γκιόστρες απέκτησαν πιο πολύ θεατρικό χαρακτήρα κι είναι γνωστή πια η Γκιόστρα που περιγράφεται από τον Ανδρέα Κορνάρο στα 1588. Στην Historia di Candia αναφέρεται  η περίφημη αυτή Γκιόστρα στη διάρκεια Καρναβαλιού στην Κρήτη που έγινε προς τιμήν του απερχόμενου γενικού Προνοητή : Giovanni Mocenigo.
Αλλά όλα αυτά τα κονταροκτυπήματα κι αλλά πολλά είναι άλλες ιστορίες και θα τις πούμε σιγά σιγά… Όλα αυτά συνέβαιναν εκείνα τα χρόνια, κοντά  450 πάνε από τότε κι όμως αν αφουγκραστεί κανείς  …την ιστορία και περπατήσει στην μοναδική  Ruga Maistra της πόλης μας ίσως και να  νοιώσει τον παλμό από τον νερατζοπόλεμο ή το κτύπημα των κονταριών στον αέρα με τις ιαχές του όχλου. Κι αν πάλι κοιτάξει κάτω ίσαμε τη θάλασσα θα δει τις περήφανες γαλέρες  αραγμένες στο μικρό ενετικό λιμάνι εκεί που η ζωή δεν σταματούσε μέρα νύχτα, γιορτές, σχόλες και καθημερινές…
Ίσαμε την άλλη φορά πάλι… Καλή τσικνοπέμπτη!
*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι εκπαιδευτικός
ΠΗΓΕΣ:
Στον Καιρό της Σχόλης, Τζουάνες Παπαδόπουλος, εκδ. ΠΕΚ
Όψεις της ζωής του βενετοκρατούμενου Χάνδακα, Ασπασία Βασιλάκη
Αρχεία Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου
http://zhtunteanagnostes.blogspot.gr/

Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016

Ο γύρος της Κρήτης σε 5 λεπτά



Ο γύρος της Κρήτης σε ένα μαγευτικό video του Θοδωρή Παπαδουλάκη






Ο γύρος της Κρήτης σε ένα μαγευτικό video του Θοδωρή Παπαδουλάκη




Κρήτη ! Τόπος ευλογημένος με φυσική ομορφιά, γεμάτος ιστορία και πολιτισμό και ανθρώπους μοναδικούς…


Δείτε το καταπληκτικό video σε σκηνοθεσία του Θοδωρή Παπαδουλάκη και θαυμάστε την απολαυστική Κρήτη…



zarpanews.gr

Περπατάμε στο Βενετσιάνικο Ηράκλειο με τη βοήθεια της google!



5

Περπατάμε στο Βενετσιάνικο Ηράκλειο με τη βοήθεια της google!

Το Ηράκλειο της ενετοκρατίας, η Candia του 1640, ζωντανεύει μέσα από μια δυναμική εφαρμογή εικονικής περιήγησης που επιτρέπει στο χρήστη (κάτοικος, επισκέπτης, εκπαιδευτική κοινότητα) να ταξιδέψει ψηφιακά στο χρόνο και στο χώρο και να αντλήσει πολυεπίπεδες και πολυποίκιλες πληροφορίες, στα Ελληνικά και Αγγλικά.
Η καινοτομία της δράσης αυτής έγκειται στο γεγονός ότι η οθόνη της φορητής συσκευής του χρήστη μετατρέπεται σ’ ένα «παράθυρο» στο χρόνο. Καθώς ο χρήστης της εφαρμογής κινείται μέσα στα όρια της παλιάς πόλης, μέσα από συγκεκριμένες διαδρομές, η Ενετική Κάντια ξεδιπλώνεται μπροστά του. Με τη χρήση του GPS, της πυξίδας και του γυροσκοπίου, η πόλη με τα μνημεία της, που είτε υπάρχουν ακόμη σήμερα ή έχουν περιέλθει σε άλλη χρήση ή έχουν χαθεί στο πέρασμα του χρόνου, ζωντανεύει στην οθόνη του χρήστη. Μια «βιωματική», σε φυσικό χώρο και πραγματικό χρόνο ξενάγηση στο ιστορικό κέντρο της πόλης, μέσω των νέων τεχνολογιών και των τρισδιάστατων φωτορεαλιστικών αναπαραστάσεων. Κείμενα, φωτογραφικό υλικό, αφηγήσεις,
H εντυπωσιακή εφαρμογή “Ηράκλειο, μια πόλη μια ιστορία (ΠΑΤΆΜΕ ΕΔΩ) ” του δήμου Ηρακλείου που οι χρήστες μπορουν να κατεβάσουν από το Google Play,  μας δίνει τη δυνατότητα να μάθουμε πως ήταν το Ηράκλειο την εποχή της Ενετοκρατίας
Μέσα από σαράντα (40) τρισδιάστατες αναπαραστάσεις των κτηρίων της πόλης της ενετοκρατίας αλλά και τον πολεοδομικό ιστό, ο χρήστης αποκτά μια όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένη εικόνα της Κάντια του 1640, λίγο πριν την οθωμανική πολιορκία, κατάκτηση και κυριαρχία. Το διοικητικό κέντρο (γύρω από τα σημερινά «Λιοντάρια»), τα μεγαλοπρεπή κτήρια – μέγαρα και κτήρια διοίκησης-, οι επιβλητικοί ναοί και μονές, το λιμάνι με το φρούριο και τα νεώρια, τα τείχη με τις αναγεννησιακές πύλες, οι περίτεχνες κρήνες, και άλλα πολλά μνημεία παρουσιάζονται στην οθόνη των έξυπνων φορητών συσκευών, συνθέτοντας και αποδίδοντας την εικόνα μιας πόλης πρωτεύουσας του βασιλείου της Κρήτης, στο απόγειο της ακμής της.



Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016


Η Ορεινή Έρημος της Κρήτης


Σε συνθήκες πρωτόγονες ή απλώς αυθεντικές...
Η Ορεινή Έρημος είναι ένα τοπίο ανταρκτικού μυστηρίου στο Νότο της Μεσογείου. Οι πανομοιότυπες κορυφές έχουν κλίση 32 μοιρών και καταλήγουν σε ένα σύμπλεγμα με επίσης πανομοιότυπες λακκούβες

Ομορφιά αλλόκοτη, απόκοσμη, σχεδόν τρομακτική. Βράχια ατελείωτα και ουρανός. Ορεινή έρημο το λένε. Κι όμως. Οι φαινομενικά γυμνές κωνικές βουνοκορφές στο υψηλότερο νότιο μισό των Λευκών Ορέων είναι γεμάτες από φυτά που έχουν προσαρμοστεί στο άγριο περιβάλλον. Η μισή σχεδόν από τη χλωρίδα της Ορεινής Ερήμου δεν συναντάται πουθενά αλλού.
Λίγο χαμηλότερα, σε υψόμετρα που ξεπερνούν τα 1.400 μέτρα, το μυστηριακό ταξίδι συνεχίζεται στις Μαδάρες, τα θερινά βοσκοτόπια των Σφακιανών. Κι εδώ κυριαρχεί η φαινομενική γύμνια. Γι΄ αυτό, άλλωστε ονομάστηκαν έτσι, από το αρχαιοελληνικό μαδαρός που σημαίνει γυμνός.
Κι εδώ, όμως, τα πολλά ενδημικά φυτά συντηρούν ένα ιδιαίτερο σύστημα κτηνοτροφίας. Οι κτηνοτρόφοι της αλπικής ζώνης παράγουν την περίφημη γραβιέρα τους στα μιτάτα, όπως ακριβώς έκαναν οι πρόγονοί τους πριν από χιλιάδες χρόνια.
Χωρίς ρεύμα και δρόμους, με γαϊδάρους και μουλάρια. Σε συνθήκες πρωτόγονες. Ή απλώς αυθεντικές.
orini-erimos-kritis
Αυτή η φαινομενικά άγονη περιοχή φιλοξενεί πλήθος ενδημικών φυτών, τα μισά από τα οποία είναι στενά ενδημικά. Οι βοτανολόγοι πιστεύουν ότι ένα παρόμοιο τοπίο, αν όχι το ίδιο, υπήρχε κατά το μεγαλύτερο τουλάχιστον τμήμα της Πλειστοκαίνου. Οι επιστήμονες την ονόμασαν Ορεινή Έρημο και τη λάτρεψαν.