"Γητειές της Κρήτης"
Ήμουν 2,5 μηνών όταν τραβήχτηκε τούτη η φωτογραφία στις διακοπές μας, αυγουστιάτικες μέρες του 1988. Η μητέρα μου απαθανατίζει με τον φακό τη στιγμή που η πεθερά της, η κρητικιά γιαγιά μας Καλλιόπη, μοιράζεται λόγια παλαιινά στον μεγάλο μου αδερφό.
Και εκείνος τα καταγράφει.
Όποτε βλέπω τούτη τη σκηνή, η σκέψη μου τρέχει στο γράμμα που έστειλε ο αρχαιολόγος William John Thoms το 1846 στην Αγγλία, στο περιοδικό Athenaeum, μιλώντας για τις λαογραφικές καταγραφές και υπογραμμίζοντας "την επιστράτευση της βοήθειάς σας στη συγκέντρωση της λίγης γνώσης που έχει απομείνει διασκορπισμένη στους αγρούς σαν τα στάχυα..."
Στους αγρούς σαν τα στάχυα λοιπόν, από παιδί και εγώ καταγράφω ιστορίες Λαογραφίας.
Μα αγαπώ ιδιαίτερα τις Γητειές της Κρήτης.
10 χρόνια τώρα τις μαζεύω πολύ προσεκτικά στα τετράδιά μου και έπειτα τις μελετώ κάτω από τον επιστημονικό φακό.
Αποφάσισα φέτος να υποβάλλω αίτηση για να εγγραφούν στον Εθνικό Κατάλογο για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας, στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Όσοι κατέχετε ηντά 'ναι οι Γητειές της Κρήτης, θα ήθελα πολύ να με βοηθήσετε σε τούτο τον στόχο.
Οι γητειές ή αλλιώς γηθειές είναι οι λεγόμενες επωδές για όσους βαδίζουν στα μονοπάτια της επιστήμης της Λαογραφίας. Λόγια επιφορτισμένα με μαγικές ιδιότητες να επιφέρουν το καλό ή να αποτρέπουν το κακό.
Στην Κρήτη συνιστούν ζωντανό κεφάλαιο της καθημερινότητας του εντόπιου πληθυσμού σε κάθε γωνιά του νησιού, παραδοσιακή ή αστική.
Έχουμε Γητειές για τον φταρμό (βασκανία), για δερματικές παθήσεις (βλέπε μυρμηγκιά), για οικιακή ευημερία (καλή σοδειά), για καλλωπισμό, για χίλια δυο πράγματα.
Και κάθε μία φέρει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: ως προς τις επιτελεστικές κινήσεις, τα αντικείμενα, τον τρόπο μετάδοσης από γενιά σε γενιά.
Όλα αυτά τα ωραία λοιπόν, τα πρωτοκατέγραψα πριν από αρκετά χρόνια και τα κατέθεσα στο Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας. Είχα τη μέγιστη τιμή (και τη συγκίνηση) να λάβω έπαινο από την έγκριτη επιτροπή της Ακαδημίας Αθηνών.
Τώρα όμως, θέλω να προσπαθήσουμε όλοι μαζί. Ετοιμάζω τον φάκελο υποβολής του Στοιχείου και όσες κι αν έχω καταγεγραμμένες όλα αυτά τα χρόνια μέσα από συνεντεύξεις και επιτόπια έρευνα, όλο και κάποια παραλλαγή θα μου έχει ξεφύγει.
Πέραν τούτου, θέλω να χαρτογραφήσω τη γεωγραφική κατανομή τους και τη βιωματική τους εφαρμογή στο σήμερα.
Μαζί με το πρωτογενές υλικό που συγκεντρώνεται, μαζί με τις συνεντεύξεις και την επιτόπια έρευνα, θα καταθέσω επιστημονικούς σχολιασμούς και ερμηνείες σχετικά με το λαογραφικό αυτό φαινόμενο της Κρήτης.
Αν λοιπόν γνωρίζετε τις γητειές, αν έχετε απευθυνθεί έστω και μία φορά στη ζωή σας σε κάποιον ή κάποια για να σας γητέψει, αν γνωρίζετε εσείς ο ίδιος-α κάποια γητειά, σας παρακαλώ μπείτε στην παρακάτω online φόρμα, αφιερώστε λίγα λεπτά και βάλτε το λιθαράκι σας:
https://docs.google.com/forms/d/1cfAAHEnsYapfiLoa9cqUXVPgIe4OQ20QV4tH5x4xxyc/edit?usp=drivesdk
Και αν θέλετε, κοινοποιήστε αυτή την ανάρτηση για να μάθουν και άλλοι για την προσπάθεια αυτή.
Κάθε κίνησή σας είναι πολύτιμη.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς.
Καλή μας επιτυχία!!
#ΓητειέςΤηςΚρήτης
(Προσθήκη: δημιούργησα την ομάδα Γητειές της Κρήτης για να παρακολουθείτε την πορεία του φακέλου)
