Οι Παναγίες της Μεσαράς!

Αύγουστος, ο μήνας της Παναγίας…

            Δύσκολα θα βρει χωριό χωρίς Ιερό ναό αφιερωμένο στη χάρη της…

            Στον τόπο μας, στη Μεσαρά, τιμάται ιδιαίτερα η Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.

            Σε τρεις Ιερές Μονές, σε ένα προσκύνημα και βέβαια σε αρκετούς ενοριακούς ναούς!

Ιερά Μονή Οδηγήτριας…

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Οδηγήτριας βρίσκεται πάνω στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων Ορέων στα νότια του νομού Ηρακλείου, που αποτελούν το «Αγιον Όρος» της Κρήτης. Τα Αστερούσια υπήρξαν η κοιτίδα του Χριστιανισμού και αναπτύχθηκε σε αυτά πλούσια μοναστική και ασκητική παράδοση με κέντρο το Αγιοφάραγγο και το Μάρτσαλο

Ιδρύθηκε το 14ον αιώνα και σχετίζεται με την οικογένεια των Καλλέργηδων στους οποίους ανήκε. Θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Κρήτης αφού αναφέρεται σε έγγραφο του Δουκικού Αρχείου του Χάνδακα (Ηράκλειο) το 1393. Στην Μονή υπάγονται και πλήθος ερημητηρίων, αλλά και εξωκκλησιών με αξιόλογες τοιχογραφίες. 

Σ` αυτή τη Μονή υπάγεται και το προγενέστερο αυτής μοναστικό κέντρο των Αγίων Ευτυχιανών, όπου κατά την παράδοση ετάφησαν οι Άγιοι Ευτύχιος, Ευτυχιανός και Κασσιανή οι αυτάδελφοι. Αδελφοί της Μονής υπήρξαν και οι Άγιοι αυτάδελφοι Παρθένιος και Ευμένιος, οι κτήτορες της Ιεράς Μονής Κουδουμά.

            Το καθολικό της Μονής τιμάται στη Κοίμηση της Παναγίας και στους Αγίους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο

            Η εθνική αντιστασιακή ιστορία της Μονής αρχίζει ήδη από το 17ο αιώνα επί ηγουμενίας Ιωσήφ, όταν εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Κρήτη. Πριν από την επανάσταση του 1821, η Μονή ήταν καταφύγιο των Χαΐνηδων. Μάλιστα ο γνωστός Ξωπατέρας ήταν χαΐνης αδελφός της Μονής με το όνομα Ιωάσαφ.
            Το 1884 γίνεται με Πατριαρχικό Σιγίλλιο Σταυροπηγιακή Μονή. Το 1866 κατά την επανάσταση και επί ηγουμενίας Γερασίμου Μανιδάκη η Μονή ανέπτυξε μεγάλη εθνική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να εξαγριώσει τους Τούρκους οι οποίοι προέβησαν σε εκτεταμένες καταστροφές και βιαιότητες.
            Τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής το μοναστήρι αντιμετώπισε ξανά την έχθρα των κατακτητών λόγω της δραστηριότητας του αφού περιέθαλπε και φρόντιζε αντάρτες.

Ιερά Μονή Κουδουμά

Η Ι. Μονή Κουδουμά επανιδρύθηκε στο τέλος του 19ου αιώνος από του αυταδέλφους Παρθένιο και Ευμένιο, αδελφούς της Ι. Μονής Οδηγήτριας. 

Αναζητούσαν ησυχαστικό χώρο για περισσότερη άσκηση. Οι Άγιοι Πατέρες βρήκαν μικρό σπηλαιώδη Ναό και υπολείμματα παλαιών κτιρίων του 14ου αιώνος στην παραλία του Κουδουμά. 

Η αγιότητα του βίου των και τα θαύματατους βοήθησαν στην γρήγορη δημιουργία μιας αδελφότητας και την αναγνώριση της Μονής σε προσκύνημα, το οποίο μέχρι σήμερα ευλαβούνται οι πιστοί.

            Το καθολικό της Ι. Μονής τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου και συγκεντρώνει πλήθος προσκυνητών το δεκαπενταύγουστο καθώς και στις 10 Ιουλίου, ημέρα της ι. μνήμης των Αγίων Πατέρων των κτητόρων της Μονής.

Πηγή: http://www.imga.gr

Ιερά Μονή Παναγίας Καλυβιανής

Στην Μεσσαρά του Νομού Ηρακλείου Κρήτης, βρίσκεται η γυναικεία κοινοβιακή Μονή της Παναγίας της Καλυβιανής.

Από τα βυζαντινά χρόνια υπήρχε στον τόπο τούτο ανδρικό Μοναστήρι, απομεινάρι του οποίου είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, του 14^ουαιώνα, στο οποίο κατά την παράδοση βρέθηκε η Θαυματουργός εικόνα του Ευαγγελισμού, μικρή σε μέγεθος και λαϊκής τέχνης.

Το Μοναστήρι αυτό καταστράφηκε από τους Τούρκους και οι μοναχοί έγιναν ομολογητές και μάρτυρες της πίστεως.

Ακολούθησε μια περίοδος που οι μοναχοί σκορπισμένοι από τον φόβο των Τουρκών ζούσαν σαν καλυβίτες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Όσιος Χαράλαμπος από της Δαφνές Τεμένους. Ο τάφος του υπάρχει πίσω από το Ιερό του Καθολικού της Μονής και λίγο πιο αριστερά βρίσκεται Ναός αφιερωμένος σ΄αυτόν. Εορτάζει στα εννιάμερα της Παναγίας, στις 23 Αυγούστου.

Το Μοναστήρι αποκτά και πάλι ζωή με επίκεντρο το μικρό εκκλησάκι. Τα βιβλία της Μονής, χρονολογούνται από το έτος 1873 και δείχνουν πως επιτελείτο και τότε φιλανθρωπικό έργο προς τους πάσχοντας αδελφούς, (φυλακισμένους, άπορους, νόθα και ορφανά παιδιά, σχολεία κτλ).

Στις αρχές του 20^ουαιώνα με εντολή του τότε Επισκόπου Αρκαδίας κ. Βασιλείου Μαρκάκη, κτίζεται το έτος 1927 ο Ι. Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πού τώρα λειτουργεί ως καθολικό της Μονής.

Το έτος 1956 όταν Επίσκοπος Αρκαδίας εκλέγεται ο μετέπειτα Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος Παπουτσάκης, στη Μονή υπάρχει μόνο ένας μοναχός, ο π. Ευμένιος Συγγελάκης. Ο νέος Επίσκοπος μελετά τις ανάγκες της περιοχής και αποφασίζει την δημιουργία φιλανθρωπικού έργου στο χώρο της Μονής.

Η Μονή μετατρέπεται σε γυναικεία με τη χειροθεσία των πρώτων αδελφών με σκοπό τη λατρεία του Θεού και τη φιλανθρωπία.

 (Συνέχεια από το βιβλίο: Η Παναγία Καλυβιανή και τα Ιδρύματα, Μοίρες 1978, σ. 25)

            Ήδη από το θέρος του 1958 αρχίζουν οι εργασίες ανεγέρσεως του Ιδρύματος Στοργής (Ορφανοτροφείο θηλέων).

Το 1961 το Ιερό Προσκύνημα της Καλυβιανής παίρνει νομική υπόσταση ως γυναικεία κοινοβιακή Μονή, στελεχώνεται με Μοναχές, που θα υπηρετούν τα Ιδρύματα, και κατασκευάζονται οι αναγκαίοι για την διαβίωση τους χώροι.

Το 1962 ιδρύεται ο Οίκος Ευγηρίας (Γηροκομείον) ‘‘Άγιοι Δέκα’’.

Το 1965 η Οικοκυρική Σχολή ‘‘ Η Αγία Σκέπη’’.

Το 1967 το Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας ‘‘Η Θεοτόκος’’.

Το 1969 η Διαρκής Έκθεση.

Το 1970 το Τυπογραφείο.

Το 1971 το Ίδρυμα Νεανίδων ‘‘Η Αγία Φιλοθέη’’.

Το 1974 η Σχολή Κοπτικής-Ραπτικής ‘‘Ο Ευαγγελισμός’’.

Παράλληλα λειτουργούν Δημοτικό Σχολείο για τα παιδιά του Ορφανοτροφείου και της Παιδικής Προστασίας, Εργαστήρια Υφαντικής, Πλεκτικής, Ιερορραπτικής και Αγιογραφίας, Μουσείο, ανεγείρονται το Πνευματικό Κέντρο και οι Ξενώνες και ιδρύονται οι Κατασκηνώσεις στον Κόκκινο Πύργο.

Μια αληθινή πολιτεία του Θεού με την Παναγία να τη σκέπει και μια δραστήρια κυψέλη αγάπης με τον ‘‘Πατέρα’’ Τιμόθεο να την εμπνέει και να την καθοδηγεί».

Πηγή: www.imga.gr&  www.e-mesara.gr

Παναγία η Μαρτσαλιανή!

            Στην αρχή του Φαραγγιού υπάρχει μέσα σε έναν μεγάλο βράχο ένας σπηλαιώδης ναός ο οποίος εκτιμάται ότι στην περίοδο των διωγμών χρησιμοποιήθηκε σαν κατακόμβη-εκκλησία. Η εκκλησία αυτή για κάποιο λόγο εγκαταλείφθηκε ενώ η είσοδος και ο τρούλος της είχαν σκεπαστεί από βράχους λόγω κατολισθήσεων. Στα μέσα του 19ου αιώνα ένας από τους βοσκούς της Μονής Οδηγήτριας ονόματι Λαμπάκης, ανακαλύπτει τυχαία τον σπηλαιώδη Ναό και μέσα σε αυτόν την εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

            Ο σπηλαιώδης αυτός Ναός ο οποίος ονομάστηκε «Παναγία η Μαρτσαλιανή» και είναι αφιερωμένος στον «Ευαγγελισμό της Θεοτόκου» (λογω της εικόνας που βρέθηκε μέσα σε αυτόν), παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί είναι λαξευμένος μέσα σε βράχο σε σχήμα κώνου περίπου όπως και ένας φούρνος. Έχει βάθος 8 μέτρων και ύψος 10 μέτρων μέχρι την κορυφή του τρούλου. 

            Την περίοδο 1866-1869 οι Τούρκοι επέδραμαν εναντίον του Μαρτσάλου για να συλλάβουν τον ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγ.Γεωργίου Γογολαϊνη της επαρχίας Μαλεβυζίου, και κατέστρεψαν το σύνολο των εικόνων που βρίσκονταν μέσα στο Ναό. Δύο από τις σημαντικότερες εικόνες της Παναγίας στο Μάρτσαλο, το «επί συ χαίρει» και ο «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» αγιογραφήθηκαν από τον Ιωάννη Σταθάκη γύρω στα 1867, και σήμερα φυλάσσονται στο καθολικό της Ιεράς Μονής Οδηγήτριας..
            Στο φαράγγι υπάρχουν ερείπια παλαιού ναού που σύμφωνα με την παράδοση ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Μάρκελο, καθώς και ερείπια από μικρά κελιά στα οποία έμεναν οι ασκητές της περιοχής. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασκητές έμειναν στην αφάνεια άγνωστοι ακόμα και μετά την κοίμησή τους.

            Στο Μάρτσαλο διασώζεται μέχρι σήμερα και το κελί των μοναχών Αγίων, Παρθένιου και Ευμένιου οι οποίοι είναι γνωστοί για τα θαύματα τους αλλά και για την θεόπνευστη διδαχή τους. Οι Άγιοι Παρθένιος και Ευμένιος έλαβαν αρχικά την μοναχική κουρά στην Ι.Μ.Οδηγήτριας, στη συνέχεια ασκήτεψαν για δώδεκα χρόνια στο Μάρτσαλο και τέλος καταδιωγμένοι έφυγαν για τα ανατολικά μέρη των Αστερουσίων όπου και αναστήλωσαν την Ιερά Μονή Κουδουμά . 

Πηγή: http://www.imodigitrias.gr/

Ενορίες της Μεσαράς που πανηγυρίζουν σήμερα!

*          Μάταλα- Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*          Κλῆμα - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου. 

*           Ἀπεσωκάρι - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου. 

*          Καπετανιανά - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*          Στάβιες - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου. 

*          Χουστουλιανά - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*          Λαράνι - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*          Κάτω Ζαρός - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*           Καμάρες - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.

*          Παναγιά Καιν. - Ἱ. Ν. Κοιμ. Θεοτόκου.